Culturele entropie: hoeveel energie gaat er verloren?

Strategieën wijzigen, organisaties worden samengevoegd of juist uit elkaar gehaald, de arbeidsmarkt staat onder druk: veel organisaties zijn volop in ontwikkeling. Het kan de mate van culturele entropie allemaal sterk beïnvloeden. Wat betekent dat?

Met culturele entropie wordt de energie bedoeld die in een organisatie verloren gaat. Deze energie ‘lekt weg’, omdat het bijvoorbeeld besteed wordt aan gedoe over inefficiënties, het oplossen van onduidelijkheden, frustraties, conflicten en gevoelens van onveiligheid. Er gaat dan energie verloren die beter aan het behalen van resultaten en innovatie besteed had kunnen worden. Culturele entropie is daarmee ook een maatstaf voor spanningen binnen de organisatie.

Direct gerelateerd aan bedrijfscultuur

Vaak kunnen werknemers op basis van hun eigen ervaringen op de werkvloer een aardige inschatting maken van de mate van entropie in hun directe werkomgeving. De mate van entropie is namelijk direct gerelateerd aan het wel of niet hebben van een gezonde bedrijfscultuur (tool). Entropie wordt uitgedrukt in een percentage en is te berekenen door werknemers een simpele vragenlijst voor te leggen. Hierin wordt werknemers gevraagd naar hun beleving van de huidige bedrijfscultuur. Uit een lijst van ruim 100 waarden kiezen ze de 10 waarden die in hun ogen het meest van toepassing zijn. De lijst bevat positieve waarden, zoals samenwerking, professionaliteit en creativiteit, plus ‘potentieel limiterende waarden’. Denk hierbij aan zaken als wantrouwen, verwarring, miscommunicatie (tool), bureaucreatie, angstgevoelens (artikel) en het gevoel dat afdelingen op eilandjes werken.

Simpele rekensom

Het onderzoek geeft een totaalbeeld van de huidige bedrijfscultuur en biedt de kans om de mate van entropie te berekenen, door het totaal aantal stemmen voor de gekozen potentieel limiterende waarden te delen door het totaal aantal stemmen voor álle factoren in de lijst. Dit levert het entropiepercentage op. Met een simpele rekensom is vervolgens ook te berekenen hoeveel waarde er in de organisatie verloren gaat, namelijk: het entropiepercentage x de personeelskosten.

Verschillende onderzoeksinstrumenten

Ter inspiratie, en om te zien hoe dit in de praktijk werkt, is het onderzoek van een Nederlandse zorg- en welzijnsorganisatie te bekijken. Door middel van verschillende interventies liet deze organisatie het entropiepercentage sterk dalen, wat een direct bewijs is dat de organisatie een gezonde, ondersteunende bedrijfscultuur wist te ontwikkelen en geld te besparen.

Dit nieuwsartikel is geschreven door Sabine den Hartog, partner bij Inlime, e-mail: sabine@inlime.nl