Curatoren missen middelen om fraude aan te pakken

Bij een faillissement worden curatoren betaald uit de boedel. Bij een ‘lege boedel’ heeft een curator te weinig middelen om vermoedens van fraude verder te onderzoeken. Dit blijkt uit onderzoek van Universiteit Leiden en SEO Economisch Onderzoek. Hieruit komen een aantal aanbevelingen naar voren.

Het onderzoek (pdf), uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid en het Wetenschappelijk Onderzoek en Datacentrum (WODC), is uitgevoerd vanwege signalen van de Hoge Raad dat curatoren vaak worden aangesteld bij faillissementen met ‘lege boedels’. Daardoor zijn er onvoldoende middelen om de werkzaamheden van de curator te kunnen betalen. De te lage compensatie leidt er vaak toe dat curatoren (artikel) de ruimte niet hebben om onregelmatigheden en vermoedens van fraude verder te onderzoeken, terwijl dit wel sinds 2017 wettelijk verplicht is. Uit het onderzoek blijkt dat in ruim 20% van de faillissementen de curator niet volledig wordt betaald. Het totale bedrag aan onbetaald gebleven salarissen bedraagt jaarlijks gemiddeld ongeveer € 8 miljoen.

Verdelen van lasten

Curatoren kunnen zelf vermoedens van fraude onderzoeken, via een boekenonderzoek, door medewerkers te interviewen of door een derde in te schakelen, zoals een forensisch accountant. Is een boedel leeg, dan wordt het echter moeilijk voor de curator om hiermee aan de slag te gaan. De onderzoekers komen met drie aanbevelingen om het probleem van de financiering van curatoren op te lossen. De verwachting is dat verschillende partijen hieraan bijdragen, zodat de lasten worden verdeeld.

Aanbevelingen voor curatoren

Een van de aanbevelingen is om een drempel in te voeren voor het uitspreken van een faillissement. Zo zou bij faillissementsaanvragen een standaardonderzoek moeten worden uitgevoerd om te beoordelen of een faillissement bij gebrek aan financiële middelen moet worden uitgesproken. Daardoor zou het aantal faillissementen met een lege boedel afnemen. Een tweede aanbeveling is curatoren een gegarandeerde basisfinanciering van 20 uur bieden voor het uitvoeren van de standaardwerkzaamheden die zij moeten uitvoeren bij een faillissement. De laatste aanbeveling is curatoren bij een fraudeonderzoek betere financiële ondersteuning bieden door de reikwijdte van de bestaande Garantstellingsregeling curatoren uit te breiden.