Nieuwe arbeidsrisico’s door werken met AI

Dankzij de inzet van AI op de werkvloer kunnen veel taken worden geautomatiseerd en gevaren beter worden gemonitord. Dat heeft niet alleen voordelen, zo waarschuwen TNO en het RIVM. Door gebruik van AI neemt ook de kans op een toename van de mentale belasting door werk toe.

In een verkennende studie hebben TNO en het Rijksinstituut voor de volksgezondheid de risico’s en kansen van het gebruik van artificiële intelligentie (AI) op de werkvloer in kaart gebracht. Het gebruik van AI kan zorgen voor een verbetering van productiemethoden, arbeidsmiddelen en werkprocessen. Door bij het ontwerp al rekening te houden met mogelijke gevaren (safety by design) worden nieuwe machines veiliger om mee te werken en neemt de gebruiksvriendelijkheid toe. Door inzet van robots kan de fysieke belasting van werk afnemen en sensoren kunnen de blootstelling aan gevaarlijke stoffen monitoren. Hierdoor neemt de veiligheid toe. Dankzij toepassingen als ChatGPT en Microsoft Copilot wordt werk bovendien uitdagender en hebben werknemers meer ontwikkelingsmogelijkheden.

Zwaardere mentale belasting van werk

In de studie, de Technologieradar Gezond & Veilig Werken, maken TNO en RIVM een inschatting van de gevolgen van de inzet van AI voor de gezondheid van werknemers en veiligheid op de werkvloer. Want naast de genoemde voordelen zijn er ook mogelijke nadelen waarmee de werkgever rekening moet houden. Door de inzet van AI wordt het werk ook complexer, en dat kan zorgen voor een zwaardere mentale belasting. De autonomie van werknemers neemt toe, maar niet iedereen kan dit aan. Werknemers kunnen hoge werkdruk ervaren en last van stress krijgen. Werkgevers moeten vroegtijdig de risico’s en kansen in kaart brengen, zodat al bij het ontwerpen en invoeren van nieuwe technologieën rekening wordt gehouden met eventuele negatieve effecten. De risico’s moet de werkgever opnemen in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en maatregelen in het plan van aanpak (tool).