Laat werkwoorden werken in zakelijke teksten

'Zou het eventueel mogelijk kunnen zijn om een afspraak te gaan maken?' Of het nu uit onzekerheid, beleefdheid of duurdoenerij is: overdadig gebruik van werkwoorden zwakt (de boodschap van) een zin aanzienlijk af. De kunst is om minder werkwoorden te gebruiken, die juist méér de lading dekken.

Om direct en concreet te formuleren in je schriftelijke communicatie (toolbox) kun je het beste één werkwoord per onderwerp gebruiken. Zou mogelijk kunnen zijn betekent net zo veel als kunnen, toch? Laat kunnen dan zelfstandig het werk doen en schrap de overbodige woorden: Kunnen wij een afspraak maken? Ook gaan voegt in de voorbeeldzin niets toe. Je kunt dit ‘lege’ werkwoord moeiteloos weglaten. Gebruik gaan het liefst uitsluitend in zijn puurste vorm, als het ‘bewegen van a naar b’ betekent (We gaan naar buiten).

Van passief naar actief

Worden en zijn gebruiken we vaak in passieve zinnen. Vaak is het onnodig abstract en omslachtig. Probeer daarom actief te schrijven.

• Passieve zin: De projectmanager wordt ingelicht. Vraag je af wíe iets doet en je krijgt: Tobias licht de projectmanager in.
• Passieve zin: De documenten worden u toegestuurd. Vraag je af wíe dat doet: Wij sturen u de documenten. Of nog meer lezersgericht (artikel): U ontvangt de documenten binnen drie werkdagen.

Schrap ‘hebben’

Hebben gebruik je meestal om een verleden tijd aan te duiden in combinatie met een voltooid deelwoord: Ik heb hem gevraagd mij een e-mail te sturen. Het is duidelijk dat je hier de verleden tijd bedoelt, maar het is niet noodzakelijk het in de voltooid tegenwoordige tijd op te schrijven door zinnen te maken met hebben+ge-constructies. Het is weinig creatief en kan een stuk beknopter. Wat denk je van de onvoltooid verleden tijd: Ik vroeg hem mij een e-mail te sturen.

Naamwoordstijl

Als je van werkwoorden een ‘ding’ maakt door het in een zelfstandige vorm te gieten, heet dat een naamwoordstijl. Bijvoorbeeld: Het opruimen van het archief vind ik een leuke bezigheid. Dat geldt ook voor woorden die eindigen op -ing of -atie. Er ‘gebeurt’ hierdoor minder in de tekst. Het effect: je tekst komt wollig, saai, statisch of onnodig ingewikkeld over en je schiet je doel voorbij (artikel). Het is de kunst om werkwoorden opnieuw ‘tot leven te wekken’.

• Een zin met naamwoordstijl: Het uitvoeren van de controle vindt plaats door de manager.
• Zonder naamwoordstijl: De controle vindt plaats door de manager.
• Maar je wekt het werkwoord controleren erachter pas echt tot leven op de volgende manier: De manager controleert.