4.4 Aansprakelijkheid bv

In principe is de bv zelf aansprakelijk voor de schulden, niet de bestuurder(s). De reden daarvoor is dat de bv rechtspersoonlijkheid heeft. U bent als bestuurder echter wel aansprakelijk voor (belasting)schulden van uw bv als u niet tijdig melding maakt van de betalingsonmacht van uw bv. In dat geval kan de Belastingdienst de schuld bij u innen.

4.4.1 Bestuurdersaansprakelijkheid

Meldt u de betalingsonmacht op de voorgeschreven manier (zie verderop), dan kunt u slechts persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor het bedrag van de onbetaalde belastingen, als in de drie jaren daaraan voorafgaand het niet betalen van belastingen het gevolg is van aan u als bestuurder te verwijten onbehoorlijk bestuur. Deze vorm van mogelijke bestuurdersaansprakelijkheid geldt overigens niet voor alle belastingen. Zo kunt u niet aansprakelijk worden gehouden voor onbetaalde VPB. U hoeft voor de VPB dan ook geen melding van betalingsonmacht te doen, maar wél voor onder meer loonheffingen en BTW.

Geen melding

Doet u niet, of niet tijdig, een melding van betalingsonmacht, dan geldt een wettelijk vermoeden dat u schuldig bent aan onbehoorlijk bestuur, en dat de betalingsachterstand daardoor is ontstaan. Dit wettelijke vermoeden is in de praktijk nauwelijks te weerleggen, zodat het niet melden van betalingsonmacht in de regel leidt tot persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder.

4.4.2 Melding doen

Voor de melding van betalingsonmacht kunt u terecht op de site van de Belastingdienst. Het formulier ‘Melding van betalingsonmacht bij belastingen en premies’ vindt u in de persoonlijke, beveiligde inlogomgeving van uw bv, waar u ook uw aangiften verzorgt.

Onverwijld melding doen

U bent wettelijk verplicht om de betalingsonmacht ‘onverwijld’ te melden. Dit betekent dat u niet te lang moet wachten met de melding. Op grond van de wet moet de melding worden gedaan binnen twee weken nadat de aanslag of aangifte betaald had moeten zijn. Dit geldt ook voor een naheffingsaanslag, tenzij deze aanslag is veroorzaakt door opzet of grove schuld van de bv. Dan is een melding betalingsonmacht niet meer mogelijk. Doe de melding in ieder geval zélf. Als u dit overlaat aan een ander en er gaat iets mis, dan legt de rechter de eindverantwoordelijkheid bij u.

Vormvereisten

Bij de melding licht u toe waarom de bv de belastingen en premies niet kan betalen. U vertelt wat de problemen precies inhouden en hoe deze zijn ontstaan. Het is niet voldoende om als oorzaak ‘liquiditeitsproblemen’ op te geven. U geeft aan wanneer u verwacht de belasting of premies wel te kunnen betalen en waarom u dat denkt.

4.4.3 Bewijslast

Bij tijdige en correcte melding rust de bewijslast voor kennelijk onbehoorlijk bestuur bij de Belastingdienst. Als u nalaat de betalingsonmacht van uw bv (tijdig) te melden, wordt de bewijslast omgedraaid. Deze omkering van de bewijslast berust op het vermoeden dat het niet betalen het gevolg is van aan u te wijten kennelijk onbehoorlijk bestuur. Omkering van de bewijslast betekent het volgende:

• U moet aannemelijk maken dat het niet aan u is te wijten dat geen (tijdige) melding van betalingsonmacht is gedaan. Daarmee bent u er nog niet.
• U moet aannemelijk maken dat het niet uw schuld is dat de belastingen en/of premies niet zijn betaald. Meestal is er wel een externe oorzaak aan te wijzen waarom de bv niet heeft betaald. Zo kan de afzetmarkt zijn ingestort of kan de belangrijkste afnemer failliet zijn gegaan.
• U moet aannemelijk maken dat u zich niet schuldig heeft gemaakt aan kennelijk onbehoorlijk bestuur. Het is dus van groot belang dat u een goede administratie voert!

4.4.4 Kennelijk onbehoorlijk bestuur

Van kennelijk onbehoorlijk bestuur is sprake als u bijvoorbeeld op onverantwoorde wijze gelden aan de bv heeft onttrokken, als u opzettelijk roekeloze beslissingen heeft genomen of als u onverantwoorde investeringen heeft gedaan. Hierbij gaat het alleen om bestuursfouten in de drie jaar voorafgaand aan de melding.

Oprichtingsfase

Het is ook goed om te beseffen dat u in de oprichtingsfase als toekomstig aandeelhouder zelf aansprakelijk bent, ook al heeft u gehandeld namens de bv in oprichting (bv i.o.). Na bekrachtiging van de rechtshandelingen door de bv vervalt de aansprakelijkheid, tenzij:

• uitdrukkelijk anders is overeengekomen met de wederpartij; of
• bij de bekrachtiging kon worden voorzien dat de bv i.o. de verplichtingen niet zou kunnen nakomen.

In de oprichtingsfase is verder van belang dat u als bestuurder van uw bv aansprakelijk bent voor handelingen die zijn verricht voordat de bv is ingeschreven in het Handelsregister. U kunt aansprakelijk worden gesteld als u in de praktijk (mede) het beleid van de bv bepaalt, ook al bent u niet officieel bestuurder van de bv,.

Ondernemersrisico’s

De fiscus mag niet op de stoel van u als ondernemer gaan zitten (zie ook hoofdstuk 10). Uiteraard mag u als bestuurder normale ondernemersrisico’s nemen. Bij het aangaan van een opdracht kan het altijd gebeuren dat de tegenpartij haar verplichtingen niet nakomt. Als u de betalingsonmacht redelijkerwijs niet van tevoren kon voorzien, kan dat niet aan u worden tegengeworpen.