Nieuwe wet moet jongeren van school naar werk helpen

Minister Bruins van OCW heeft het voorstel voor de ‘Wet van school naar duurzaam werk’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Het wetsvoorstel moet de overstap van het onderwijs naar de arbeidsmarkt voor jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt verbeteren.

Eerder dit jaar bleek uit het Jaarrapport Landelijke Jeugdmonitor van het CBS dat er ruim 100.000 jongeren geen werk hebben én geen opleiding volgen. Volgens minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) komt dat doordat een grote groep jongeren in de cruciale overgang van school naar werk buiten de boot vallen. Onderwijsinstellingen hebben een verantwoordelijkheid ‘tot de deur’, gemeenten kunnen niet altijd de juiste preventieve en passende ondersteuning bieden en jongeren weten vaak zelf de weg naar hulp niet te vinden.

Arbeidspotentieel benutten

Het wetsvoorstel verplicht scholen, Doorstroompunten en gemeenten samen te werken om te voorkomen dat jongeren tussen wal en schip raken. Er zijn in Nederland 40 Doorstroompunt-regio's, waarin scholen en gemeenten samenwerken om te voorkomen dat leerlingen zonder startkwalificatie van school gaan. Het idee achter het wetsvoorstel is niet volledig altruïstisch; het kabinet hoopt zo veel mogelijk arbeidspotentieel te benutten in deze tijden van arbeidsmarktkrapte.

Grotere rol voor gemeenten

Jongeren van het mbo (niveau 1), voortgezet speciaal onderwijs (vso), praktijkonderwijs (pro) en vroegtijdige schoolverlaters krijgen straks extra ondersteuning bij de overgang naar de arbeidsmarkt. Zo moeten mbo-instellingen jongeren op mbo-niveau 1 tot een jaar na het afstuderen aanvullende loopbaanbegeleiding aanbieden. In het vso en pro is op verzoek van de jongeren begeleiding mogelijk tot twee jaar na het verlaten van school. Doorstroompunten helpen voortaan jongeren tot 27 jaar, dit was tot 23 jaar. Mbo-instellingen krijgen voor de langere begeleiding structureel € 20 miljoen, vso- en pro-scholen € 1,5 miljoen.
Ook gemeenten krijgen een grotere rol toebedeeld. Zo kunnen scholen en Doorstroompunten in samenspraak met de jongere aankloppen bij de gemeente voor hulp bij het vinden van werk of het combineren van werken en leren. Daarnaast wordt de Participatiewet aangepast, zodat jongeren die geen werk hebben, ook ondersteuning kunnen krijgen van gemeenten.

Meer geld voor samenwerking

Voor een succesvolle aanpak moeten de instellingen samenwerken, maar dat is nog niet in elke regio vanzelfsprekend. Daarom wordt de samenwerking tussen organisaties in de regio’s wettelijk vastgelegd. Ook komt er meer geld beschikbaar voor de samenwerking: het wetsvoorstel regelt een jaarlijks budget van € 90 miljoen, € 40 miljoen meer dan nu het geval is. De beoogde ingangsdatum van het wetsvoorstel is 1 januari 2026.