Pesten op de werkvloer tijdig benoemen en aanpakken

Pestgedrag begint vaak klein, maar kan zich ontwikkelen tot iets groots dat een hele afdeling in zijn greep houdt. De omgeving houdt het pestgedrag vaak in stand. Deep democracy pakt de onderliggende spanningen aan in een groep, zoals het team of een afdeling.

Voorwaarde voor een werkplek met ruimte voor diversiteit en inclusie is een veilige cultuur. Pesten - een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) - is een manier om te uiten dat verschillen niet geaccepteerd worden. Pestgedrag komt overal voor en dus ook op de werkvloer. Een belangrijke stap in de aanpak hiervan is het herkennen van de uitingsvormen (infographic). Dat is niet altijd makkelijk. Zo kan cyberpesten zich voor een groot deel aan het zicht onttrekken, en kan het pestgedrag zich ook buiten de werkplek voordoen. Eén van de methoden om pestgedrag boven water te krijgen en aan te pakken, is deep democracy (artikel). Deze methode gaat ervan uit dat meningen en gevoelens in groepen onuitgesproken blijven, terwijl ze wél het gedrag van de groepsleden en de groepsdynamiek bepalen.

Leidinggevende moet op tijd ingrijpen

Pestgedrag begint met onzichtbaar, bedekt gedrag, zoals het maken van zogenaamd goedbedoelde grapjes ten koste van een ander. Als een leidinggevende of collega op zo’n moment niet ingrijpt, kan degene die dit gedrag vertoont, maar ook de groep eromheen, dit zien als een impliciete goedkeuring. Het gedrag kan dan vaker voorkomen en structureel worden. Het is belangrijk iemand snel aan te spreken op ongewenst gedrag (artikel). Hoe meer werknemers meedoen met het pestgedrag (of toekijken), hoe moeilijker het wordt om dit aan te kaarten. Zodra medewerkers groepjes gaan vormen en niet meer met anderen communiceren, wordt de mening van de eigen groep leidend. De leidinggevende moet op tijd en zonder oordelen reageren door te benoemen welk gedrag hij waarneemt.