Werkgevers: productiviteitsgroei centraal in cao’s

‘Sterkere’ organisaties hebben meer ruimte om de lonen te verhogen. Productiviteitsgroei zou komend jaar dan ook hét thema moeten zijn aan de cao-onderhandelingstafels. Dat schrijven de werkgeversverenigingen in de Arbeidsvoorwaardennota 2025.

Werkgeversverenigingen AWVN, MKB-Nederland en VNO-NCW brengen jaarlijks hun advies uit aan cao-onderhandelaars. Voor 2025 heeft dat advies de titel ‘Werk maken van slimmer werken. De productiviteitspuzzel’ (pdf). Hierin stellen de drie verenigingen dat de gemiddelde collectieve loongroei in 2024 met 5,3% opnieuw zeer hoog is en dat de gestegen loonkosten voor veel organisaties en sectoren onhoudbaar zijn. Vakbond FNV heeft voor 2025 een looneis van 7% neergelegd (en een stijging van het minimumuurloon in alle cao’s naar € 16). CNV zet komend jaar in op 3,5% tot 6% hogere cao-lonen.

Productiviteitsafspraken in élke cao

Onbegrijpelijk hoge looneisen, menen de werkgeversvertegenwoordigers. Volgens hen lopen de loonontwikkeling en de productiviteitsontwikkeling uit de pas. Doordat de productiviteitsgroei achterblijft bij de loonstijgingen, kunnen organisaties aan concurrentiekracht inboeten, wat uiteindelijk ten koste gaat van de welvaartsontwikkeling in Nederland. Om economische groei te bevorderen en het welvaartsniveau te behouden, is het noodzakelijk om op de lange termijn te focussen en in te zetten op het verhogen van de arbeidsproductiviteit. Stijgt de productiviteit, dan komt er ‘vanzelf’ meer ruimte om de arbeidsvoorwaarden mee te laten groeien. Elke cao zou hier dan ook afspraken over moeten bevatten, aldus de werkgeversclubs.

Loongroei moet maatwerk zijn

In de arbeidsvoorwaardennota doen de verenigingen de cao-onderhandelaars aan de hand van vier thema’s voorstellen om de arbeidsproductiviteit in organisaties te verhogen (en het werk met minder mensen gedaan te krijgen): beloning, anders organiseren van werk, leven lang ontwikkelen en vitaliteit. Enkele voorbeelden van de voorstellen zijn:

• Koppel de loongroei aan de bedrijfseconomische situatie van organisaties of sectoren. Met maatwerk blijven er meer middelen over om te investeren in innovatie en ontwikkeling, wat ten goede komt van de arbeidsproductiviteit. Werknemers kunnen hiervan meeprofiteren – en extra gemotiveerd worden – door financiële werknemersparticipatie (artikel), bijvoorbeeld in de vorm van winstdeling of aandelen.
• Zet in op (technologische) innovatie en het optimaliseren van werkprocessen, om het werk efficiënter uit te voeren. Betrek werknemers hierbij, om zo tot de beste oplossingen en inzichten te komen, en om vast te stellen welke scholing werknemers nodig hebben voor de nieuwe manieren van werken.
• Maak leren en ontwikkelen minder vrijblijvend (artikel), zodat werknemers zich blijven ontwikkelen en hun werk efficiënter kunnen uitvoeren. Dit kan door concrete afspraken te maken, bijvoorbeeld over een aantal verplicht te volgen ontwikkeldagen per jaar.
• Investeer in het welzijn van werknemers. Gelukkige en gezonde werknemers zijn productiever. Het werknemerswelzijn bevorderen kan onder meer door in gesprek te gaan met werknemers over hun (mentale) gezondheid, motivatie en ontwikkeling (zonder daarbij de privacyregels uit het oog te verliezen). Afspraken over verlichting van de werkdruk en zwaar werk gaan (mentaal) verzuim tegen.