Werkgevers negeren regels voor screening social media

Veel werkgevers checken de social media van sollicitanten, bijvoorbeeld om na te gaan welke persoonlijke opvattingen zij hebben. Hiervoor gelden privacyvoorschriften, maar in de praktijk leven de meeste werkgevers die regels niet (volledig) na.

Tilburg University en Rendement Uitgeverij hebben dit najaar weer gezamenlijk onderzoek gedaan naar de werving- en selectiepraktijken in Nederland. Het onderzoek is een vervolg van een onderzoek in 2023. Destijds gaf 25% van de werkgevers toe de social media van sollicitanten te screenen. De ene werkgever deed dat wel frequenter dan de andere.
Dit jaar ligt het totaal op 22%: 12% van de werkgevers screent regelmatig social media, 5% doet dit áltijd en 5% checkt zelden online profielen. De rest stelt niet online te screenen. Werkgevers zien screening van social media als een snelle, betaalbare selectiemethode. Bijna 40% van de online screeners denkt bovendien hiermee te kunnen voorspellen of iemand goed zal functioneren.

Geen kans om gevonden informatie toe te lichten

Vorig jaar kregen de onderzoeksresultaten over online screening, onder meer op social media zelf, de nodige aandacht. Sollicitanten werden ervoor gewaarschuwd dat dit nu eenmaal gebeurt en dat zij zelf keuzes moeten maken over de informatie die zij online zichtbaar maken.
Tegelijkertijd stelt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) strenge voorwaarden aan het opzoeken van sollicitanten op internet, ook als het om openbare informatie gaat (zoals niet-afgeschermde profielen op social media). Dit jaar is aan selecteurs gevraagd of zij die regels naleven:

• 49% beperkt zich tot het zoeken van zakelijke informatie over sollicitanten, bijvoorbeeld een LinkedIn-account.
• 27% geeft sollicitanten de kans om gevonden informatie toe te lichten, als die informatie wordt gebruikt in de sollicitatieprocedure.
• 19% gaat vooraf na of er een legitieme reden is voor de screening, bijvoorbeeld dat de informatie echt van belang is voor de functie.
• 6% laat sollicitanten vooraf weten dat zij mogelijk worden opgezocht op internet, bijvoorbeeld met een melding in de vacaturetekst.
• 6% heeft in de organisatie misschien regels voor online screening, maar weet dat niet.
• 26% hanteert geen regels voor online screening.

Screening op LinkedIn, Facebook en Instagram

Het platform dat veruit het vaakst gecheckt wordt, is LinkedIn. 97% van de werkgevers die online screenen, gaat naar LinkedIn. Dat is niet verbazingwekkend; 87% van de werkgevers plaatst zelf ook vacatures op LinkedIn. Ook Facebook (60%) en Instagram (45%) kunnen voor de screening vaak op een bezoek rekenen. Werkgevers laten social media als X (11%), TikTok (6%), YouTube (4%), Snapchat (2%) en forums zoals Reddit (2%) meestal wel met rust.
In het onderzoek is ook gevraagd waar werkgevers op letten bij de screening. 66% kijkt naar (niet-professioneel) gedrag. 61% gaat na of de online informatie overeenkomt met het cv en 42% is benieuwd naar de persoonlijke opvattingen en voorkeuren van de sollicitant. Verder is er aandacht voor werkervaring (40%), reacties of berichten (39%), opleidingsniveau (26%) en profielfoto’s (21%). De kwaliteit van connecties (11%) en politieke opvattingen (11%) doen er wat minder toe.