Schijnzelfstandigen kunnen ook recht hebben op pensioen

Per 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer volledig handhaven op schijnzelfstandigheid. Blijkt een werkgever een schijnzelfstandige in dienst te hebben? Dan kan dat allerlei (financiële) gevolgen hebben, onder andere voor pensioen en sociale zekerheid, bevestigt de minister.

De opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 leidt tot veel onrust onder zzp’ers en opdrachtgevers. In een Kamerbrief gaat minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) in op de gevolgen van het innen van premies door pensioenfondsen als er sprake is gebleken van schijnzelfstandigheid. De geschetste gevolgen zijn niet mals.

Het solidariteitsprincipe: ‘geen premie, wel recht’

Werkgevers die werken met zzp’ers, dragen voor hen geen pensioenpremie af. Maar als sprake blijkt te zijn van schijnzelfstandigheid, kan met terugwerkende kracht alsnog premie geïnd worden.
Voor verplichtgestelde pensioenfondsen geldt het beginsel ‘geen premie, wel recht’. Hierdoor bouwt een werknemer altijd een pensioenaanspraak op, ook een zzp’er die later schijnzelfstandige blijkt en waar de werkgever dus geen premies voor betaald heeft, terwijl hij wel premieplichtig was. Pensioenfondsen zullen zich altijd actief inzetten om die achterstallige premies te verhalen. Als ze dit niet lukt, zijn de kosten van de niet-betaalde premies immers voor hun rekening.
De werkgever zal altijd de eerste zijn die met de gevolgen van het niet betalen van premies te maken krijgt. Hoewel de minister de exacte financiële gevolgen moeilijk kan voorspellen, bestaat er een reëel risico dat sommige werkgevers de achterstallige premies niet kunnen betalen.
Ook voor de schijnzelfstandige kan vordering van de pensioenpremie gevolgen hebben. Wanneer het pensioenfonds de volledige premie bij de werkgever verhaalt, kan de werkgever een eventuele werknemersbijdrage onder voorwaarden verhalen op de schijnzelfstandige.
Kortom: voor alle betrokken partijen kan het financieel zeer nadelig zijn als arbeidsrelaties niet goed gekwalificeerd worden en een zzp’er een werknemer blijkt.

Naheffing voor de sociale premies

Voor sociale zekerheid kan schijnzelfstandigheid vergelijkbare gevolgen hebben. Zo valt een werknemer onder de werknemersverzekeringen, wanneer er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Ook wanneer de werknemer een schijnzelfstandige is, en er dus geen premie is afgedragen. Naheffing van premies werknemersverzekeringen is vanaf 1 januari 2025 weer mogelijk met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025.