Wet excessief lenen: mogelijk inbreuk op eigendomsrecht

De wet Excessief lenen bij eigen vennootschap kan mogelijk inbreuk maken op het Europees eigendomsrecht, aldus fiscale beroepsorganisaties. Zo zou de ‘leningenheffing’ het draagkrachtbeginsel negeren en is het gebrek aan een overgangsregeling ook in strijd met het EVRM. De beroepsorganisaties geven klanten aan dat ze bezwaar kunnen indienen.

Sinds 2023 is de wet Excessief lenen bij eigen vennootschap (artikel) van kracht. Deze wet heeft als doel om hoge schulden van directeur-grootaandeelhouders (dga’s) bij hun eigen bv te beperken. Als die schuld boven een bepaalde drempel uitkomt, moet de dga belasting afdragen in box 2 van de inkomstenbelasting: 24,5% tot een bedrag van € 67.000, en daarboven 33%. In 2023 lag deze drempel op € 700.000, maar voor 2024 is deze verlaagd naar € 500.000. Meerdere fiscale beroepsorganisaties geven aan dat deze belasting in strijd is met het Europees eigendomsrecht en raden klanten aan om bezwaar in te dienen.

Geen rekening met het draagkrachtbeginsel

Het eerste bezwaar zit 'm in het negeren van het draagkrachtbeginsel. Dit beginsel stelt dat personen met een hoger inkomen een groter deel aan belasting moeten betalen dan mensen met een lager inkomen. De wet Excessief lenen zou hier geen rekening mee houden; de wet gaat er namelijk van uit dat als een dga een hoge schuld bij zijn eigen bv heeft, dit een indicatie is van extra inkomen of draagkracht – ongeacht of er daadwerkelijk sprake is van extra inkomen of dat er een vermogensvermeerdering heeft plaatsgevonden die de draagkracht vergroot. Eerder gaf de Hoge Raad in de box 3-arresten al aan dat een heffing moet plaatsvinden naar draagkracht die is ontleend aan daadwerkelijk genoten inkomen. Daar zou in dit geval dus ook bij aangesloten kunnen worden.

Overgangsrecht ontbrak 

Daarnaast zou het in werking treden van de wet zonder overgangsregeling ook in strijd zijn met het EVRM. Dga’s konden geen gebruikmaken van een overgangsperiode om zich op de situatie voor te bereiden, terwijl er wel sprake was van een buitensporige last.
Om deze redenen kan het dus verstandig zijn om bezwaar aan te tekenen tegen de aanslag inkomstenbelasting van 2023. Mocht de wet excessief lenen daadwerkelijk in strijd zijn met Europese wetgeving, dan is er kans dat de heffing wordt teruggedraaid.