Vereenvoudigde WIA-beoordeling 60-plusser stopt per 2025

Minister Van Hijum van SZW meldt dat de achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen weer gaan toenemen. Dat komt onder meer door een toename van het aantal WIA-aanvragen en het vervallen van de vereenvoudigde WIA-beoordeling voor 60-plussers per 2025.

In een voortgangsbrief aan de Tweede Kamer over de mismatch tussen de vraag naar en het aanbod van sociaal-medische beoordelingen bij arbeidsongeschiktheid schetst de minister een somber toekomstbeeld van de achterstanden bij UWV. De minister noemt verschillende oorzaken hiervoor. Zo blijft het aantal WIA-aanvragen toenemen en staat de uitvoering bij UWV onder druk door (het herstellen van) de fouten bij het berekenen van de WIA-uitkeringen, die afgelopen september aan het licht kwamen.  

Tijdelijke maatregelen eindigen

Ook eindigen per 1 januari 2025 twee tijdelijke maatregelen met ‘aanzienlijke impact’ op het aantal beoordelingen dat UWV kan doen. De eerste is de vereenvoudigde WIA-beoordeling voor 60-plussers, die een beoordeling door alleen een arbeidsdeskundige mogelijk maakt. Hierdoor kan UWV momenteel de vrijgekomen tijd van verzekeringsartsen – de WIA-beoordeling wordt normaliter uitgevoerd door een verzekeringsarts én een arbeidsdeskundige – inzetten voor andere sociaal-medische beoordelingen. De minister concludeert dat de maatregel geen structurele oplossing is en dat de achterstanden ook bij verlenging van de maatregel verder zouden oplopen. Om werknemers van UWV niet langdurig extra te belasten en te voorkomen dat er te veel van hen wordt gevraagd, eindigen ook de zogenoemde ‘overwerkafspraken’ per 2025.

Feitelijk verdienvermogen leidend

Van Hijum geeft aan samen met UWV te blijven zoeken naar kortetermijnoplossingen voor de achterstanden, maar benadrukt dat alleen maatregelen voor de middellange en lange termijn écht soelaas kunnen bieden. Voor de middellange termijn is per 1 juli 2024 het ‘praktisch beoordelen’ ingevoerd, waarbij UWV bij een WIA-beoordeling tijdelijk alleen nog kijkt naar het feitelijke verdienvermogen van een langdurig arbeidsongeschikte werknemer.

Vereenvoudiging van arbeidsongeschiktheidsstelsel

Voor de lange termijn wil de minister inzetten op een andere manier van werken, waarbij de verzekeringsarts van UWV samen met een multidisciplinair team een Sociaal Medisch Centrum (SMC) vormt, dat verantwoordelijk is voor een afgebakende groep mensen. In het SMC houdt de verzekeringsarts de regie, maar kan hij bepaalde taken delegeren. Hierdoor kan UWV meer mensen beoordelen op hun arbeidsongeschiktheid en ze gerichter en sneller helpen. UWV is al bezig met een landelijke opschaling van de SMC’s.
Daarnaast wil de minister met spoed het Nederlandse arbeidsongeschiktheidsstelstel vereenvoudigen, op basis van de adviezen van de Onafhankelijke commissie toekomst arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS). Hiervoor is aanpassing van de wet- en regelgeving nodig. De aanbevelingen van OCTAS worden op dit moment nader uitgewerkt en de minister verwacht de Tweede Kamer hierover eind 2024 te informeren.