Welk niveau van leidinggeven past het meest bij u?

Of een leidinggevende het beste in werknemers naar boven kan halen, hangt onder meer af van zijn werkwijze en zichtbaarheid. Er zijn vijf niveaus van leiderschap te onderscheiden die de prestaties van een team of afdeling elk op een andere manier beïnvloeden.

Een leidinggevende verbindt, draagt een visie uit, helpt werknemers om zich te ontwikkelen en boekt resultaten. Maar niet elke leidinggevende doet dat op dezelfde manier. Als hij op de hoogte is van het niveau waarop hij functioneert, kan een leidinggevende dat eventueel verbeteren. Daarmee verbetert hij ook de productiviteit van de werknemers die hij aanstuurt.

Verschillende uitwerking op team

Organisatiepsycholoog Diederik Steeman benoemt vijf niveaus binnen leiderschap, die elk een andere uitwerking hebben op de prestaties van teams:

• De onzichtbare leider. Vanwege zijn onzekerheid als leider lijkt dit type leider niet betrokken bij zijn werknemers. Ook heeft hij geen duidelijke visie en van echt aansturen is dan ook geen sprake. Hij focust zich op de inhoud van het werk, waar hij wel veel kaas van heeft gegeten.
• De taakgerichte leider. Bij deze leider staat de inhoud van het werk ook centraal, maar hij is duidelijker (bijna dominant) in het sturen van werknemers (tool). De nadruk ligt dan op de taken en de functie die ze moeten uitvoeren, maar aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van werknemers en een langetermijnvisie ontbreken.
• De mensgerichte leider. Deze leider geeft veel aandacht aan werknemers en zorgt voor betrokkenheid, zodat ze intrinsiek gemotiveerd blijven (tool). Vertrouwen creëren en de juiste randvoorwaarden voor het werk staan centraal.
• De prestatiegerichte leider. Deze leider is een mix van de taakgerichte en mensgerichte leider. Zowel de individuele doelen van werknemers als die van het team staan centraal, maar ook die van de organisatie zelf krijgen de aandacht in zijn sterke visie. Hij weet te inspireren en het goede voorbeeld te geven. De ontwikkeling van werknemers is belangrijk met het oog op het behalen van bepaalde doelen.
• De spontane leider. Het gaat hier om leiderschap dat spontaan ontstaat, zoals in een agile organisatie met zelfsturende teams (artikel). Een teamlid neemt hierbij vanwege zijn kennis en vaardigheden een leidende rol binnen het team, zolang dat nodig is. Daarbij laat hij veel over aan anderen, maar neemt op de juiste momenten het voortouw of hakt knopen door.