Wetsvoorstel EU-richtlijn minimumloon naar Tweede Kamer

Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft het voorstel voor de Wet implementatie EU-richtlijn toereikende minimumlonen naar de Tweede kamer gestuurd. Het wetsvoorstel volgt uit de Europese Richtlijn toereikende minimumlonen waarin voorschriften staan voor het bepalen van de hoogte van minimumlonen.

Het Europees Parlement ging in 2022 akkoord met de Richtlijn toereikende minimumlonen in de Europese Unie (EU), waarin minimumvoorschriften staan voor de hoogte van het minimumloon. Lidstaten hebben twee jaar de tijd om deze richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. Onlangs stuurde minister Van Gennip van SZW het op de richtlijn gebaseerde voorstel voor de Wet implementatie EU-richtlijn toereikende minimumlonennaar de Tweede kamer. De nieuwe wet brengt wijzigingen aan in de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag.

Voorgeschreven criteria voor bepalen hoogte minimumloon

Op basis van de richtlijn moeten lidstaten beoordelen of het minimumloon in hun land voldoende is voor een fatsoenlijke levensstandaard. Daarvoor moet onder meer worden gekeken naar een viertal criteria:

• de koopkracht van de wettelijke minimumlonen (rekening houdend met de kosten voor levensonderhoud);
• het algemene niveau van de lonen en de verdeling ervan;
• het groeipercentage van de lonen; en
• nationale productiviteitsniveaus en -ontwikkelingen op lange termijn.

Deze criteria sluiten deels aan bij de criteria die al in Nederland worden gebruikt bij huidige evaluaties. Een lidstaat mag ook nog aanvullende criteria voorschrijven. Verder schrijft de Richtlijn voor dat werknemers verzekerd moeten zijn van doeltreffende toegang tot het minimumloon, dat zij recht hebben op verhaal bij en bescherming tegen nadelige behandeling, en dat de lidstaten regels vaststellen voor sancties die doeltreffend, evenredig en afschrikwekkend moeten zijn.

Sociale partners betrekken bij vaststellen minimumloon

In de Richtlijn staat ook dat sociale partners bij het vaststellen en aanpassen van wettelijke minimumlonen en bij het bevorderen van collectieve onderhandelingen moeten worden betrokken. Verder moeten lidstaten waarin minder dan 80% van de werknemers onder een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) vallen een actieplan opstellen om dit percentage te verhogen. Nederland kende een dalende trend tussen 2010 en 2022 en zat met 71,8% in 2022 nog onder de grens van 80%. Het demissionaire kabinet wil daarom de oorzaken van deze daling in beeld brengen en met sociale partners kijken of, en zo ja welke, stappen nodig zijn om deze oorzaken aan te pakken.

Voorlichtingstraject voor werkgevers en werknemers

Medio 2024 moet er een voorlichtingstraject worden gestart voor werkgevers en werknemers over het doel van de nieuwe wet, en de rechten en plichten die daaruit voortkomen. Wanneer de wet in werking treedt, is nog niet bekend, maar de richtlijn moet uiterlijk op 15 november 2024 geïmplementeerd zijn in nationale wetgeving.