Oorzaken ongewenst gedrag achterhalen met signaalonderzoek

Ongewenst gedrag springt niet altijd in het oog. Het kan dus zijn dat de werkgever of arbodeskundige er pas achterkomt dat dit speelt, doordat de vertrouwenspersoon of bedrijfsarts aangeeft dat er melding is gedaan. Een signaalonderzoek kan helpen de oorzaak boven tafel te krijgen.

Het is vaak de bedrijfsarts of de vertrouwenspersoon die opmerkt dat er meldingen zijn van ongewenst gedrag. Zij merken dat doordat er bepaalde klachten zijn die hierop kunnen wijzen of doordat werknemers erover komen praten. Het kan gaan om pestgedrag door collega’s of een leidinggevende, maar ook roddelen, buitensluiten, discriminatie en (seksuele) intimidatie zijn tekenen van een onveilige bedrijfscultuur. Als dit vaker voorkomt en het vermoeden bestaat dat dit een structureel probleem is, kan de werkgever een signaalonderzoek laten uitvoeren (artikel). Dat kan ook als de organisatie wel beleid heeft voor de aanpak van psychosociale arbeidsbelasting (PSA), waar ongewenst gedrag onder valt. Mogelijk had dit niet het gewenste effect of is niet duidelijk welke maatregelen ingezet moeten worden.

Onderzoek naar de omgangscultuur

In een signaalonderzoek wordt gekeken naar de omgangscultuur van een organisatie en of daarin zwakke plekken zitten die ongewenst gedrag mogelijk maken en in stand houden. Een onderzoek begint meestal met het formuleren van een vraag (artikel), een plan van aanpak en een planning. Duidelijk moet zijn wat het startpunt is en wanneer het onderzoek afgerond is. De werkgever moet de werknemers informeren dat er een onderzoek wordt ingesteld. Belangrijk is om goed uit te leggen wat de reden hiervan is en op welke manier het onderzoek plaatsvindt. Voor het onderzoek worden gesprekken gevoerd met de werknemers van de afdelingen of vestigingen waar de problemen spelen. Deze gesprekken zijn vertrouwelijk en de uitkomsten worden geanonimiseerd. Het is goed om de uitslag te bespreken met de ondernemingsraad (OR), want die heeft instemmingsrecht (infographic). Ook is het goed de OR te betrekken bij de aanpak van ongewenst gedrag (PSA).