Overwerkbonus voor deeltijders is juridisch lastig

Eerder dit jaar werd geopperd om de arbeidsmarktkrapte aan te pakken door deeltijdwerkers die meer uren gaan werken, een ‘meerurenbonus’ te betalen. Maar deze maatregel blijkt juridisch erg lastig uitvoerbaar, meldt demissionair minister Van Gennip van SZW.

Het idee van toenmalig Eerste Kamerlid Prast van de Partij voor de Dieren (PvdD) houdt kort gezegd in dat als een parttime werknemer incidenteel of tijdelijk meer dan zijn contracturen werkt, maar minder dan de fulltime arbeidsduur die in de organisatie geldt, hij voor elk van die extra gewerkte uren een bonus ontvangt.

Onderscheid op grond van arbeidsduur

Deze ‘overwerkbonus voor deeltijdwerkers’ komt echter met flink wat juridische haken en ogen, die vergelijkbaar zijn met die van de voltijdsbonus (artikel). Zo zou het extra belonen van deeltijders in veel gevallen kunnen leiden tot onderscheid op grond van arbeidsduur, omdat voltijders dit voordeel niet krijgen. Ook kan er indirect onderscheid op grond van geslacht optreden. Als de betere arbeidsvoorwaarden namelijk alleen worden toegekend aan deeltijders die meer uren gaan werken, zullen voornamelijk vrouwen profiteren. Beide vormen van onderscheid zijn alleen gerechtvaardigd als daar een heel goede reden voor is, ook wel ‘objectieve rechtvaardigingsgrond’ genoemd. Alleen het argument van arbeidsmarktkrapte is in elk geval niet voldoende voor een objectieve rechtvaardigingsgrond.

Structureel uitbreiden contracturen

In het uitzonderlijke geval dat een overwerkbonus voor deeltijdwerkers gerechtvaardigd is, is het de vraag of de bonus de arbeidsmarktkrapte ook blijvend vermindert, aangezien het om een incidentele uitbreiding van de contracturen gaat. Bovendien kan de incidentele aard van de bonus ertoe leiden dat het minder aantrekkelijk wordt voor deeltijders om hun arbeidsduur structureel te verhogen.
Volgens de minister ligt de oplossing voor de arbeidsmarktkrapte eerder in het structureel uitbreiden van de contracturen van deeltijdwerkers, bijvoorbeeld door middel van combinatiebanen of flexibel roosteren (artikel).