Rol OR bij het opstellen van een sociaal plan

Met een sociaal plan kan een werkgever de gevolgen van een reorganisatie voor werknemers beperken. De werkgever is niet verplicht om de ondernemingsraad (OR) en de vakbond(en) hierbij te betrekken, maar het is wel verstandig. Hoe gaat het opstellen van een sociaal plan in z’n werk?

De werkgever (bestuurder) moet de OR om advies vragen bij een reorganisatie (tool) met ingrijpende gevolgen (artikel 25 WOR). Dat geldt bijvoorbeeld als de functie-indeling verandert, als afdelingen moeten sluiten of als de werkgever relatief veel werknemers ontslaat. Als er veel ontslagen gaan vallen bij die reorganisatie, is het belangrijk dat de werkgever er met sociale maatregelen voor zorgt dat de gevolgen voor de werknemers beperkt blijven. We spreken dan van een sociaal plan. De werkgever doet er goed aan om dan samen met de vakbonden of OR een sociaal plan overeen te komen.

Het opstellen van een sociaal plan

1. Als een werkgever binnen drie maanden 20 werknemers of meer wil ontslaan, moet hij volgens de Wet melding collectief ontslag (infographic) een melding doen bij de vakbonden en UWV. Bij de beoordeling van de ontslagaanvraag let UWV erop dat de OR is geraadpleegd.
2. Als UWV een ontslagvergunning verleent, kan de werkgever een sociaal plan opstellen. Het opstellen van een sociaal plan is niet wettelijk verplicht, maar de cao kan dit wel voorschrijven.
3. De werkgever is ook niet verplicht om zijn sociale maatregelen met de vakbond(en) af te stemmen, tenzij de cao dat verplicht stelt. Hij doet er wel verstandig aan om dat wel te doen omdat deze afspraken rechtstreeks doorwerken op de werknemers waar het plan over gaat.
4. Als de cao niets voorschrijft over de inhoud van een sociaal plan, is het aan te raden om voor ontslagen werknemers in elk geval regelingen op te nemen over de ontslagvolgorde, ontslagvergoeding, deelname aan de pensioenregeling, kwijtschelding van studiekosten, aanvulling op het salaris en scholing. Door dit in overleg met de OR te doen, als onderdeel van de adviesaanvraag of los daarvan, komt de werkgever sterker te staan bij eventuele conflicten met individuele werknemers.
5. Partijen kunnen in het sociaal plan ook afspraken opnemen voor werknemers die in dienst blijven, bijvoorbeeld over functie-indeling, salaris, verandering van werkplek en verandering in de aanvullende arbeidsvoorwaarden.
6. Een sociaal plan is leidend als het is ondertekend door de werkgever en de vakbonden. Het komt zelden voor dat een rechter afwijkt van zo’n plan. Als de vakbonden de OR betrekken bij de totstandkoming zal de inhoud meer het karakter van maatwerk krijgen.

Hoe weet uw OR of het aanbod in het sociaal plan mager of mooi is? U leest het in dit verdiepingsartikel.