4.3 Sociale zekerheid
Een buitenlandse werknemer die bij uw onderneming in Nederland aan de slag gaat, is doorgaans ook sociaal verzekerd in Nederland (werkland). Op grond van de Europese verordening of een verdrag over sociale zekerheid kan dit anders zijn.
4.3.1 Regels bij verdragsland
gedetacheerde werknemer
Als uw tijdelijke werknemer afkomstig is uit een EU-/EERland of Zwitserland, luidt de hoofdregel dat de socialezekerheidswetgeving van het werkland van toepassing is. Hierop geldt één uitzondering: voor een hier tijdelijk vanuit het buitenland gedetacheerde werknemer blijft de wetgeving van het herkomstland van toepassing, op voorwaarde dat door het socialeverzekeringsorgaan van het verzekeringsland een
detacheringsverklaring (E101-verklaring) is afgegeven.
Herkomstland
volks- verzekeringen
Neemt u in Nederland een buitenlandse werknemer in dienst, dan geldt de hoofdregel dat de werknemer in Nederland verzekerd is voor de volksverzekeringen (AOW, Anw en Wlz), de werknemersverzekeringen (WW, WAO, WIA en ZW) en de Zorgverzekeringswet.
Als de werknemer werkzaam is in meer landen van de EU/EER, is op grond van de verordening de socialezekerheidswetgeving van het herkomstland van toepassing. Voor werknemers waarmee Nederland een verdrag over sociale zekerheid heeft gesloten, geldt vaak hetzelfde.
4.3.2 Europese verordeningen
basis- verordening
Binnen de EU regelen de Verordening (EG) 883/2004 (basisverordening) en Verordening (EG) 987/2009 (toepassingsverordening) de inrichting van de sociale zekerheid in situaties van grensoverschrijdend werken. De basisverordening nr. 883/2004 geldt:
- vanaf 1 mei 2010 voor alle nieuwe situaties van grensoverschrijdend werken binnen de EU (m.u.v. Kroatië);
- vanaf 1 april 2012 ook voor alle nieuwe situaties van grensoverschrijdend werken binnen de EU (met uitzondering van Kroatië) en Zwitserland, waarbij uw werknemer in Zwitserland woont of werkt;
- vanaf 1 juni 2012 ook voor alle nieuwe situaties van grensoverschrijdend werken binnen de EU (met uitzondering van Kroatië), Zwitserland en de andere EER-landen (daaronder vallen Liechtenstein, Noorwegen en IJsland), waarbij uw werknemer in één van de andere EER-landen woont of werkt;
- vanaf 1 juli 2013 ook voor situaties van grensoverschrijdend werken binnen de EU, waarbij uw werknemer in Kroatië woont of werkt. Tot 1 juni 2022 gold overgangsrecht waarbij de oude Verordening 1408/71 van toepassing bleef op situaties waarin al vóór 1 juni 2012 sprake was van grensoverschrijdend werken binnen de EU.
Werking Verordening 883/2004 bij detachering
woonland
gezags- verhouding
niet doorlenen
Bij detachering in Nederland van een werknemer die onder Verordening 883/2004 valt en die alleen in Nederland werkt, kan deze werknemer onder de volgende voorwaarden in zijn woonland verzekerd blijven:
- De werknemer is direct vóór de detachering in zijn woonland verzekerd.
- U detacheert de werknemer niet als vervanger van een eerder gedetacheerde werknemer.
- De detachering duurt maximaal 24 maanden.
- De werkzaamheden vinden plaats voor rekening van uw onderneming.
- Er is een gezagsverhouding tussen uw onderneming en de werknemer.
- De onderneming waar u uw werknemer heeft gedetacheerd, stelt de werknemer niet ter beschikking van een andere onderneming (dus niet doorlenen).
Als de detachering niet langer duurt dan 24 maanden, blijft de werknemer in zijn woonland verzekerd voor de sociale verzekeringen. Hij moet dan in zijn woonland een A1/E101-verklaring aanvragen.
4.3.3 Geen verdrag mee gesloten
besluit
Voor werknemers die afkomstig zijn uit andere landen buiten de EU/EER en waar Nederland geen verdrag mee gesloten heeft, geldt dat de socialezekerheidswetgeving van beide landen (Nederland als werkland en het land van herkomst als woonland) van toepassing kan zijn. In Nederland zijn het Besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden volksverzekeringen en het besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden werknemersverzekeringen van belang.