Praten over overgang op werkvloer is taboe

In de week van 17 tot en met 21 april 2023 is het de Week van de Overgang. Een kans om volop aandacht te besteden aan de overgang, ook op het werk. Dat is niet vanzelfsprekend, want voor meer dan de helft van de vrouwen is praten daarover taboe. Gebrek aan kennis en schaamte spelen daarbij een rol.

51% van de vrouwen brengt niet uit zichzelf de overgang ter sprake, zo blijkt uit een persbericht over een internationaal onderzoek in opdracht van Essity, uitgebracht in de Week van de Overgang. Voor dit onderzoek zijn begin 2023 vrouwen uit verschillende landen geïnterviewd. Dat vrouwen niet zelf over de overgang beginnen, heeft diverse oorzaken. Gebrek aan kennis is er één van. 83% van de respondenten die nog niet in de overgang is, weet bijvoorbeeld niet wat de perimenopauze (fase voorafgaand aan de laatste menstruatie) is. Van de vrouwen in de overgang is 55% hierover niet voorgelicht en 21% weet zelfs niet wat de overgang betekent. Dit terwijl deze fase dusdanige lichamelijke en psychische klachten met zich mee kan brengen, dat het vrouwen belemmert bij het werk en de kans op verzuim erdoor toeneemt.

Onvoldoende steun van omgeving

Ook voor 52% van de ondervraagde Nederlandse vrouwen is praten over de overgang een taboe. De overgang staat in de publieke opinie gelijk aan ouderdom en achteruitgang, en bovendien ervaren niet alle vrouwen dezelfde klachten. Vrouwen schamen zich dus vaak om over hun persoonlijke problemen met de overgang te praten (46%). Vrouwen zijn hierover ook niet open tegenover elkaar en er is daardoor onvoldoende onderlinge solidariteit. 49% van de Nederlandse vrouwen in de overgang geeft aan geen steun te krijgen uit haar omgeving. Op de werkvloer ervaart maar 4% steun van collega’s en hun leidinggevende. Doordat het nauwelijks bespreekbaar is op het werk, neemt de stress bij klachten toe en kunnen vrouwen zich genoodzaakt voelen om zich ziek te melden. Toch registreren bedrijfsartsen de overgang nauwelijks als oorzaak van verzuim.

Praten over overgang met leidinggevende

Bedrijfsartsen hebben (nog) geen richtlijn die vertelt welke behandeling gewenst is bij vrouwen met overgangsklachten. Ook in de richtlijnen van andere zorgprofessionals komt de bedrijfsarts bij het onderwerp ‘overgang en werk’ nauwelijks voor. Er is wel een standpunt van bedrijfsartsen (pdf) gepubliceerd met aanbevelingen. Ook de werkgever kan maatregelen nemen. Denk aan voorlichting geven over de overgang en de gevolgen voor de gezondheid en het functioneren. Aanpassingen in het werk en de werktijden kunnen ook helpen. Een ander idee is om leidinggevenden te trainen in empathische vaardigheden en gesprekstechnieken, zodat ze weten hoe ze in gesprek kunnen gaan met vrouwen met overgangsklachten. In het verdiepingsartikel De hindernissen van de overgang is meer te lezen over de gevolgen van de overgang voor het functioneren en de maatregelen die de werkgever kan nemen.