OR, kom in actie bij controledrang werkgever!
Uit recent onderzoek van vakbond CNV blijkt dat veel werkgevers hun werknemers digitaal controleren. Het monitoren van werknemers mag echter niet zomaar. Als de OR signalen opvangt dat de werkgever werknemers controleert, is het zaak dat de OR bij de bestuurder aan de bel trekt.
In het begin van de coronapandemie nam de vraag naar monitoringsoftware snel toe. Werkgevers wilden toezicht houden op de werknemers die opeens massaal gingen thuiswerken. Inmiddels is niet alleen hybride werken in veel organisaties de norm, ook het digitaal controleren van werknemers is nog aan de orde van de dag, blijkt uit recent onderzoek van vakbond CNV. Een werkgever mag werknemers echter niet zomaar (digitaal) monitoren; zulke controles zijn namelijk al snel in strijd met de privacyregels. Bovendien mag de bestuurder werknemers alleen controleren als de OR daarmee heeft ingestemd (artikel 27, lid 1l WOR).
(Digitaal) controleren werknemers mag alleen onder strenge voorwaarden
Met speciale software kunnen werkgevers werknemers op allerlei manieren controleren. Zij kunnen bijvoorbeeld de toetsaanslagen opnemen om te kijken of iemand wel werkt, bezochte URLs monitoren, een screenshot maken als de werknemer van venster wisselt, gebruik van printers en externe opslag monitoren of via de webcam en microfoon beeld en geluid opnemen. Volgens de privacyregels, die onder meer zijn vastgelegd in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), moet het belang van de werkgever om werknemers te controleren dan wel zwaarder wegen dan het privacyrecht van werknemers. Ook mag de werkgever zulke controlemiddelen alleen inzetten als hij geen minder ingrijpend middel tot zijn beschikking heeft. Bovendien moet hij zijn voorgenomen besluit om de aanwezigheid, het gedrag of de prestaties van werknemers te gaan monitoren eerst voorleggen aan de OR voor instemming. Als de OR ermee instemt, moet de werkgever ook de werknemers vooraf informeren over de controlemogelijkheden.
OR kan met bestuurder in gesprek over digitale controles
Een bestuurder mag werknemers niet zonder medeweten van de OR controleren, maar de praktijk wijst uit dat dit soms toch gebeurt. Het onderzoek van CNV is voor de OR dan ook een goede aanleiding om na te gaan of de bestuurder werknemers digitaal controleert. Blijkt dat de bestuurder zich niet aan de voorschriften houdt, dan moet de OR hierover het gesprek met hem aangaan. De OR kan hiervoor een overleg inplannen met de bestuurder (artikel 23, lid 2 WOR) of het onderwerp agenderen voor het eerstvolgende artikel-24-overleg. De OR kan de bestuurder attenderen op de privacyregels en met hem meedenken over alternatieve oplossingen, die minder ingrijpend zijn voor de achterban.
Werkgevers weten nu meer over werknemers dan vijf jaar geleden
Vakbond CNV vroeg voor het onderzoek ‘Digitale monitoring en privacy’ (pdf) ruim 2.500 werkenden of hun werkgever (of bij zzp’ers: opdrachtgever) hen met digitale middelen monitort, en zo ja, hoe. Bijna 1 op de 5 (18%) deelnemers gaf aan dat de werkgever met software meet of zij aan het werk zijn. Bij bijna 13% registreert de werkgever welke websites werknemers bezoeken en bij ruim 35% hangen er camera’s op de werkvloer. Bij 2% wordt zelfs bijgehouden hoe vaak en hoelang zij naar het toilet gaan. Volgens bijna een kwart (23%) is de controledrift van werkgevers de afgelopen drie jaar toegenomen. Ook zegt 40% zegt dat werkgevers via digitale mogelijkheden nu meer over werknemers weten dan vijf jaar geleden, terwijl bijna driekwart (71%) niet wil dat de werkgever alles over hem weet. Werkgevers gebruiken de verkregen informatie ook daadwerkelijk. Zo zegt bijna 10% van de respondenten dat zij zijn geconfronteerd met de data. Ook is ruim 25% bang dat de informatie tegen hen kan worden gebruikt.