Tegemoetkoming beroepsziekte door gevaarlijke stoffen

Als een werknemer ziek wordt door zijn werk, heeft hij recht op compensatie door de werkgever. In de praktijk blijkt dat het nog niet zo eenvoudig is om een schadevergoeding te krijgen. Voor enkele beroepsziekten door gevaarlijke stoffen is er met ingang van dit jaar een tegemoetkoming mogelijk.

Het verhalen van schade door een beroepsziekte via het Burgerlijk Wetboek (BW) is lastig, vooral als het om gevaarlijke stoffen gaat. Het is vaak moeilijk te bewijzen dat de ziekte door het werk is veroorzaakt, de gezondheidsschade treedt vaak pas op na tientallen jaren, soms zelfs pas rond het pensioen. De afwikkeling van schadeclaims op werkgevers is moeizaam, kost veel geld (tussen € 15.000 en € 70.000) en duurt lang (gemiddeld 5,3 jaar). De overheid heeft daarom nu een structurele voorziening bij beroepsziekten door gevaarlijke stoffen in het leven geroepen.

Erkenning slachtoffers voor hun beroepsziekte

De regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB) (artikel) zorgt ervoor dat slachtoffers sneller erkenning krijgen van hun beroepsziekte door gevaarlijke stoffen. De regeling is bestemd voor (voormalige) werkenden, dit kunnen zowel werknemers als zzp’ers zijn. De definitie van beroepsziekte is: ‘een ernstige aandoening die vermeld is op de bij deze regeling behorende Lijst beroepsziekten, opgenomen in de bijlage’. Omdat het vaststellen van een beroepsziekte veel (wetenschappelijk) onderzoek vraagt, en veel tijd kost, is de regeling TSB vooralsnog beperkt tot de volgende drie beroepsziekten, waarover al veel kennis bestaat:

• longkanker door asbest;
• allergisch (beroeps)astma;
• chronische encefalopathie door oplosmiddelen (CSE, ook wel schildersziekte genoemd).

Eenmalige uitkering voor iedereen gelijk

Ook mensen bij wie de gezondheidsschade al lang geleden is vastgesteld, kunnen een beroep op de regeling doen. Aanvragen is mogelijk sinds 1 januari 2023. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) verzorgt de uitvoering. Wie ‘erkend’ is als ernstig getroffene door een stoffengerelateerde beroepsziekte die op de lijst staat, krijgt zo snel mogelijk een eenmalige uitkering van de SVB. In 2023 is dat € 22.839. Het bedrag is voor iedereen gelijk, omdat het immers geen is die is gekoppeld aan de werkelijke schade. De eenmalige uitkering wordt fiscaal  behandeld zoals smartengeld, en is dus belasting- en premievrij.