Gang naar vertrouwenspersoon niet vanzelfsprekend

Werknemers gaan vaker naar een collega dan naar de leidinggevende of vertrouwenspersoon om melding te doen van ongewenst gedrag op de werkvloer. Dit heeft enerzijds te maken met de cultuur in de organisatie, anderzijds is de vertrouwenspersoon misschien nog niet vertrouwd genoeg.

Uit onderzoeksresultaten van SKB uit najaar 2022 blijkt dat werknemers die te maken hebben met ongewenst gedrag dit vaker niet dan wel melden. Als ze wel melding doen van ongewenst gedrag zoals pesten en seksuele intimidatie, doen ze dit eerder bij een collega dan bij de eigen leidinggevende of de vertrouwenspersoon. Slechts 27% van de slachtoffers van ongewenst gedrag gaat naar de leidinggevende en 13% naar de vertrouwenspersoon. Dat komt voor een deel doordat er geen veilige cultuur is die melden makkelijk maakt, maar het kan ook zijn dat de vertrouwenspersoon te veel op afstand staat. Werkgevers moeten hier alert op zijn.

Minder meldingen door onveilige cultuur

Er ligt een wetsvoorstel om organisaties te verplichten een vertrouwenspersoon aan te stellen. Zoals uit het bericht Gefaseerde invoering wet verplichte vertrouwenspersoon blijkt, moeten werkgevers hiervoor het nodige regelen. Maar ook als er eenmaal een vertrouwenspersoon is aangesteld, is de gang ernaartoe niet zo vanzelfsprekend. Als er een onveilige cultuur is in de organisatie, zal de bereidheid om misstanden te melden laag zijn. Daarnaast moet de vertrouwenspersoon makkelijk toegankelijk zijn en betrouwbaar zijn. Dat laatste spreekt voor zich, maar dit moet ook gevoeld worden door de werknemers. Zij moeten dus weten onder welke voorwaarden een gesprek met een vertrouwenspersoon plaatsvindt.

Communicatie over de vertrouwenspersoon

De werkgever moet in de communicatie over de vertrouwenspersoon een aantal zaken duidelijk maken:

• wie de vertrouwenspersoon is en hoe werknemers hem kunnen bereiken;
• wat de vertrouwenspersoon precies doet en aan welke regels deze zich moet houden. Zo heeft de vertrouwenspersoon geheimhoudingsplicht;
• wat de expertise is van de vertrouwenspersoon;
• hoe de privacy van werknemers is gewaarborgd.

Als de vertrouwenspersoon neutraal en onafhankelijk is, zal deze sneller vertrouwen winnen. Dat kan een reden zijn geen hr-functionaris of iemand uit het MT als vertrouwenspersoon aan te stellen. De OR heeft instemmingsrecht op de aanstelling. Door de OR hier vroeg bij te betrekken, voelen werknemers zich gehoord.