Meldingen ongewenst gedrag geven onvolledig beeld

Om erachter te komen hoe vaak ongewenst gedrag zich in de organisatie voordoet, moeten werkgevers verder kijken dan de officiële meldingen. Ruim driekwart van de werknemers neemt iemand in vertrouwen, maar dat is vaak niet de vertrouwenspersoon of leidinggevende, zo blijkt uit onderzoek.

Slechts 13% van de werknemers die te maken hebben met ongewenst gedrag op het werk gaat daarmee naar een vertrouwenspersoon. Dat meldt onderzoeksbureau SBK. Het grootste deel van die 13% doet echter geen officiële melding bij de werkgever, leidinggevende of andere daarvoor aangewezen partij. Dat betekent dat het aantal meldingen in een organisatie niet meteen iets zegt over de omvang van het probleem. Werkgevers doen er goed aan ervan uit te gaan dat ongewenst gedrag vaker voorkomt dan het aantal meldingen suggereert. Zaken over grensoverschrijdend gedrag die in de media zijn geweest, bevestigen dit beeld: na de eerste meldingen komen vaak meer gevallen aan het licht.

Stress en verzuim door PSA

Voor het onderzoek keek onderzoeksbureau SKB naar medewerkerstevredenheidsonderzoeken die zijn gehouden tussen 2016 en 2020 in 230 organisaties onder in totaal 67.000 respondenten. Ruim een op de acht werknemers geeft aan last te hebben van ongewenst gedrag op de werkvloer door collega’s en leidinggevenden. In het onderzoek wordt hieronder verstaan: ongewenste seksuele aandacht, (seksuele) intimidatie, lichamelijk geweld, pesten en discriminatie. Dit zijn vormen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Dat blijft niet zonder gevolgen: een kwart van de respondenten die met ongewenst gedrag te maken kregen, heeft last van stress en een op de twaalf meldt zich weleens ziek vanwege ongewenst gedrag.

Gedragscode en klachtenregeling

Werkgevers moeten beleid voeren om werknemers te beschermen tegen blootstelling aan PSA. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is hier onderdeel van. Uit het onderzoek blijkt dat ruim driekwart (76%) van de respondenten zijn verhaal bij iemand kwijt kon. Dat is echter maar in 13% van de gevallen een vertrouwenspersoon en in 27% de leidinggevende. Dat betekent dat werknemers zich niet veilig genoeg voelen om officieel melding te doen. Opstellen van een gedragscode, een klachtenregeling (tool), investeren in een goede relatie tussen leidinggevenden en werknemers en ongewenst gedrag bespreekbaar maken, zijn een goed begin.