Nationaal actieplan om seksueel geweld aan te pakken

Uit allerlei onderzoeken blijkt dat seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld vaak voorkomen en op alle plekken in de samenleving. Om het aan te pakken, is een cultuurverandering nodig. Daarom komt de overheid in het najaar met een nationaal actieplan.

In 2020 werden 1,6 miljoen Nederlanders slachtoffer van seksueel geweld en 53% van de vrouwen heeft in haar leven te maken (gehad) met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Deze vormen van geweld en ongewenst gedrag komen overal en in alle lagen van de samenleving voor: op het werk, thuis binnen het gezin, op scholen en in de publieke ruimte. Daarom is er een cultuurverandering nodig om dit probleem aan te pakken. Naast wet- en regelgeving en doelgerichte acties, moeten Nederlanders met elkaar in gesprek over normen voor gewenst gedrag. Daarom gaan de ministers Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen met regeringscommissaris Hamer een nationaal actieplan ontwikkelen. Dat moet in het najaar van 2022 gepresenteerd worden.

In gesprek over gewenst gedrag

Voor het nationaal actieplan gaat de overheid in gesprek met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, wetenschap, jongeren, ervaringsdeskundigen, sociale partners en overheidsinstanties. Er zijn onder andere de volgende doelen gesteld:

• Maatschappelijke normen formuleren van gewenst gedrag: hoe willen we met elkaar omgaan?
• Duidelijke formele normen in wet- en regelgeving: wat is wel en niet toegestaan?
• Procesvorming in organisaties, verenigingen en dergelijke: wat is het beleid om seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld te voorkomen?
• Omstanders erbij betrekken: hoe kunnen ze reageren en wat kunnen zij doen om te helpen?
• Betere toegang voor melden en hulpdiensten: waar kunnen slachtoffers melden en hoe zijn hulpdiensten te bereiken?

Or en PVT erbij betrekken  

Werkgevers kunnen alvast de eigen organisatie bekijken op deze punten en nagaan of er een veilige, open bedrijfscultuur is. Is dat onvoldoende het geval, of onvoldoende gewaarborgd, zet dan het onderwerp op de agenda, bij het MT, bij leidinggevenden en bij werknemers. Het is verstandig hierbij de OR of de PVT te betrekken. Die kunnen bij de achterban peilen of er klachten zijn en of werknemers zich veilig voelen hierover te praten.
Stel in de organisatie de volgende vragen:

• Is voor iedereen duidelijk hoe mensen met elkaar om willen gaan in de organisatie?
• Heeft de werkgever beleid voor psychosociale arbeidsbelasting (PSA)?
• Is er een code ongewenst gedrag en is er een duidelijke meldprocedure (tool) voor seksueel overschrijdend gedrag?
• Heeft de organisatie een of meerdere vertrouwenspersonen, is er een klachtencommissie?