Kabinet kondigt grondige hervorming arbeidsmarkt aan

Minister Van Gennip van SZW heeft in de ‘Hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt’ de plannen uiteengezet van het kabinet om de arbeidsmarkt te hervormen. Om de arbeidsmarkt toekomstbestendig te maken, worden de oproepcontracten afgeschaft. Ook wordt de ketenbepaling versterkt.

De plannen zijn grotendeels gebaseerd op het eerder uitgebrachte rapport van de Commissie Regulering van Werk en het SER middellangetermijnadvies 2021-2025, die ook de leidraad vormden voor het Coalitieakkoord 2021-2025.

Verschil tussen contracten verkleinen

Een belangrijk thema bij de uitwerking van het regeerakkoord is het stimuleren van duurzame arbeidsrelaties die werknemers werk- en inkomenszekerheid bieden, zonder dat werkgevers hun wendbaarheid verliezen. Hiervoor wil het kabinet het verschil tussen flexibele contracten en contracten voor onbepaalde tijd verkleinen. Oproepcontracten worden afgeschaft (scholieren en studenten uitgezonderd) en vervangen door een basiscontract. Voor werknemers met een ‘klein’ basiscontract moet er roosterzekerheid komen, zodat zij bijvoorbeeld makkelijker een tweede baan kunnen nemen. Of het kabinet het SER-advies voor een basiscontract met minimaal een kwartaalurennorm volledig overneemt, is nog niet duidelijk; het kabinet werkt het basiscontract verder uit met de sociale partners.
Verder is het plan om uitzendkrachten meer zekerheid te geven door de uitzendfasen te verkorten, hierop geen afwijkingen per cao meer toe te staan en de onderbrekingstermijn (waardoor uitzendkrachten ‘teruggeworpen’ kunnen worden in een fase) af te schaffen. Bovendien moeten uitzendkrachten minimaal gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden krijgen ten opzichte van werknemers die direct in dienst zijn bij de werkgever. De cao-partijen hebben eerder al stappen gezet in een deel van deze plannen. Ook komt er naar verwachting vanaf 2025 een certificeringsstelsel voor uitzendbureaus om de rechten van uitzendkrachten beter te beschermen.

Werknemer kan permanent tijdelijk in dienst zijn

Het kabinet is van mening dat structureel werk in principe op basis van arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd moet worden georganiseerd. Veel werkgevers blijken gebruik te maken van periodes van minimaal zes maanden tussen tijdelijke contracten, waardoor er weer een nieuwe keten van tijdelijke contracten start en de werknemer in theorie permanent tijdelijk in dienst kan zijn bij dezelfde werkgever. Door te regelen dat een tussenperiode niet meer leidt tot een nieuwe start van de ketenbepaling, wil het kabinet dergelijke ‘draaideurconstructies’ tegengaan. Er volgt nog een onderzoek naar een aparte regeling voor de onderbrekingstermijn voor seizoenswerk. Ook hier geldt voor scholieren en studenten een uitzondering: voor hen blijft de onderbrekingstermijn van zes maanden bestaan.

Arbeidscommissie maakt toegang tot recht makkelijker

Er komt een arbeidscommissie om kwetsbare werknemers, zoals arbeidsmigranten, makkelijker toegang tot het recht te geven. Er vindt momenteel onderzoek plaats naar hoe de arbeidscommissie het beste tot haar recht zal komen.
Het kabinet streeft ernaar om uiterlijk begin 2023 besluiten te nemen over de invulling van de maatregelen. Ook verwacht het kabinet rond die tijd met wetsvoorstellen te kunnen komen voor het beter reguleren van flexibele contractvormen. Eerder maakte het kabinet al bekend de handhaving op schijnzelfstandigheid te hervatten vanaf 2025, een andere maatregel uit de hervormingsplannen van het kabinet.