Compensatieregeling box 3 kan van start

De Belastingdienst kan aan de slag met het compenseren van belastingplichtigen die te veel belasting hebben betaald in box 3. Het beleidsbesluit waar dit ‘rechtsherstel’ op gebaseerd wordt is inmiddels verschenen.

De compensatie-operatie komt voort uit een arrest van de Hoge Raad van eind vorig jaar over de heffing op spaargeld en beleggingen. De hoogste rechter van ons land heeft het huidige systeem voor de box 3-heffing toen afgeserveerd.

Compensatie nu alleen voor bezwaarmakers

Sindsdien is het kabinet drukdoende om uit te denken hoe de compensatie eruit moet zien. En vooral: wat de doelgroep van de compensatie moet zijn. Want eerder heeft het kabinet al voorgerekend dat de compensatie in de ruimste vorm bijna € 12 miljard zou gaan kosten.
Daarom heeft het kabinet er eerder al op voorgesorteerd dat het rechtsherstel alleen zou gelden voor belastingplichtigen die eerder bezwaar hebben gemaakt. Of van wie de aanslag inkomstenbelasting op het moment van het arrest nog niet vaststond. Dit alles is nu vastgelegd in het beleidsbesluit (pdf) dat staatssecretaris Marnix van Rij naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Van Rij meldt dat er ook nog vóór het zomerreces (vanaf 8 juli) een aparte brief komt over wat de mogelijkheden zijn voor compensatie van de groep belastingplichtigen die destijds geen bezwaar heeft gemaakt tegen de aanslag.

Drie doelgroepen voor compensatie box 3

In het beleidsbesluit onderscheidt Van Rij de groepen die nu in aanmerking komen voor compensatie. Het gaat alleen om aanslagen inkomstenbelasting voor de jaren 2017 tot en met 2022 en om drie groepen:

• Belastingplichtigen die in een kalenderjaar op tijd bezwaar hebben gemaakt (tool) en van wie dit bezwaar is aangemerkt als ‘massaal bezwaar’.
• Belastingplichtigen van wie de aanslag inkomstenbelasting (met daarin box 3-vermogen) nog niet onherroepelijk vaststond op het moment van het arrest van de Hoge Raad (24 december 2021) en die niet onder de massaalbezwaarprocedure vallen. En belastingplichtigen van wie de aanslag (met box 3-vermogen) na 24 december 2021 en vóór de inwerkingtreding van het beleidsbesluit (1 juli 2022) is vastgesteld zonder dat er rekening is gehouden met het Hoge Raad-arrest.
• Belastingplichtigen van wie de aanslag (met daarin voordeel in box 3) op het moment van inwerkingtreding van het beleidsbesluit nog niet is vastgesteld. Denk aan de aanslag over 2022.

Flinke impact op de Belastingdienst

Het beleidsbesluit treedt op 1 juli 2022 in werking, zodat de Belastingdienst aan de slag kan met de compensatie van de eerste groepen belastingplichtigen. Op Prinsjesdag komt het kabinet vervolgens met de vastlegging in de wet. Er volgt alléén compensatie als het box 3-inkomen volgens de berekening met forfaits uit het beleidsbesluit lager uitvalt dan wat eerder is vastgesteld op basis van de wet. De compensatie zou zo veel mogelijk geautomatiseerd moeten verlopen, waardoor belastingplichtigen volgens Van Rij in principe zelf geen actie hoeven te ondernemen. Wel meldt de Belastingdienst in zijn uitvoeringstoets dat de regeling uitvoerbaar moet zijn, maar dat die een flinke impact gaat hebben op de dienst.