Vertrouwenspersoon ongewenst gedrag onderdeel preventie

Ongewenst gedrag op het werk is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en kan leiden tot lichamelijke en psychische problemen. De werkgever is verplicht beleid te voeren tegen PSA. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is hier onderdeel van.

Onder ongewenst gedrag op het werk valt negatief gedrag van collega’s en leidinggevenden, maar ook van bezoekers, klanten,  patiënten en leerlingen en studenten. Ongewenst gedrag is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en omvat:

• Agressie en geweld: gebruik van verbaal geweld, zoals schelden en beledigen, maar ook fysiek geweld als schoppen, slaan, met een wapen bedreigen;
• Discriminatie: het maken van verboden onderscheid, bijvoorbeeld op basis van geslacht, afkomst of leeftijd;
• (Seksuele) Intimidatie: verbaal en non-verbaal gedrag dat iemand in zijn waardigheid aantast, denk aan suggestieve opmerkingen, seksuele toespelingen, intieme vragen enzovoort;
• Pesten: meer dan eenmaal geïntimideerd, gekwetst of vernederd worden  door één of meer collega’s of de leidinggevende. Denk aan grappen ten koste van de ander, beledigen, schelden, buitensluiten en beschadigen van eigendommen.

Ongewenst gedrag bespreekbaar maken

Werknemers die te maken hebben met ongewenst gedrag kunnen het soms moeilijk vinden om dit bespreekbaar te maken. Uit schaamte of angst voor de gevolgen bijvoorbeeld als de leidinggevende erbij betrokken is. Ook collega’s die getuige zijn van ongewenst gedrag kunnen terughoudend zijn om dit aan de kaak te stellen. De mogelijkheid om naar een vertrouwenspersoon te kunnen gaan, kan deze drempel verlagen. Een vertrouwenspersoon ongewenst gedrag is het aanspreekpunt voor werknemers in de organisatie bij alle vormen van ongewenst gedrag. De vertrouwenspersoon heeft geheimhoudingsplicht voor wat hij te horen krijgt en doet niets zonder toestemming van de werknemer die bij hem komt. Hij is er in de eerste plaats om een luisterend oor te bieden.

Maatregelen tegen ongewenst gedrag

Door een vertrouwenspersoon ongewenst gedrag aan te stellen, voldoet de werkgever aan de plicht uit de Arbowet om beleid te voeren tegen PSA. Daarnaast kan de werkgever nog andere maatregelen nemen om ongewenst gedrag (tool) tegen te gaan, waaronder:

• een klachtencommissie instellen en een klachtenregeling opstellen;
• een gedragscode opstellen waarin staat welk gedrag niet is toegestaan en welke sancties er volgen op overtreding;
• voorlichting en training geven in omgaan met ongewenst gedrag;
• onveilige situaties op en rond de werkplek verhinderen.
• Goed voorbeeld gedrag en de daders aanspreken.