Bonus is meestal geld en hangt af van financieel doel

Het eind van het jaar nadert en dat is vaak het ‘meetmoment’ voor het toekennen van een bonus. Tenminste, als de hoogte van die extra beloning afhangt van financiële doelen die in een jaar gehaald moeten worden. En dat is relatief vaak het geval, blijkt uit onderzoek.

De tijd dat de bonus een exclusieve beloning was voor topbestuurders van beursgenoteerde ondernemingen ligt wel achter ons. Uit onderzoek van Motivaction in opdracht van Rendement Uitgeverij blijkt dat 39% van de ondervraagde organisaties een bonus of prestatiebeloning (artikel) uitkeert. Verder heeft 18% van de organisaties een regeling voor winstdeling, waarbij het personeel in financieel voorspoedige jaren meedeelt in de winst.

Meetbaar financieel doel criterium voor bonus

Het idee van een bonusregeling (tool) is uiteraard dat werknemers die alleen krijgen als er goede prestaties zijn geleverd. Anders is het eerder een standaard ‘periodiek’. Vraag is dan: waar hangt de betaling van de bonus mee samen? Daarom is in het onderzoek gevraagd wat het belangrijkste criterium is om de bonus te krijgen. In de meeste gevallen (38%) hangt het af van het halen van meetbare financiële doelen. Bijvoorbeeld een omzetdoelstelling, of een bepaald aantal verkopen. Daarnaast zegt 27% van de ondervraagden dat de bonus samenhangt met meer subjectieve doelen, en bij 21% van de organisaties besluit het bestuur wie de bonus krijgt. Dit laatste is vaker het geval in kleinere organisaties, tot 50 werknemers. Ook nog best vaak genoemd is een combinatie van ‘harde en zachte’ factoren voor het krijgen van een bonus. Een respondent moest daarbij wel even kwijt dat het ‘vaak onduidelijk’ is waarom iemand een bonus ontvangt.

Bonus bestaat meestal alleen uit geld

Zijn de doelen behaald en wordt de bonus uitbetaald, dan bestaat het extraatje meestal uit alleen geld. Bij 78% van de organisaties is dat het geval. Daarnaast zegt 20% dat de bonus naast geld ook uit andere zaken bestaat, zoals cadeaus, opleidingen en vrije dagen. Ook hier is een verschil te zien tussen grote en kleinere organisaties. Bij organisaties met minder dan 50 werknemers zitten er namelijk relatief vaak ook andere zaken in de bonus.
In het onderzoek is ook gevraagd naar de loonontwikkeling in organisaties. Want: is er eigenlijk ruimte voor werknemers om een bonus te verdienen, of ligt de loonontwikkeling al heel erg vast? Het één hoeft het ander niet uit te sluiten, zo blijkt. In 54% van de organisaties ligt de loonontwikkeling vast, maar van diezelfde organisaties is bij 31% ook een extra periodiek mogelijk en bij 25% een bonus.

Extra periodiek, bonus of onderhandelen over loon

In het open antwoordveld bij de vraag over de loonontwikkeling komt ook regelmatig voorbij dat organisaties simpelweg de cao volgen. Ook komt het voor dat de werkgever het percentage loonsverhoging bepaalt. Of dat de manager een budget krijgt dat naar eigen inzicht verdeeld mag worden.
In het algemeen meldt 33% van de organisaties dat werknemers een extra periodiek kunnen krijgen. Verder is bij 28% een bonus mogelijk en stelt 27% van de ondervraagden dat werknemers kunnen onderhandelen over hun loonsverhoging. Geboren onderhandelaars kunnen overigens beter bij een kleinere organisatie zitten, zo blijkt. Want daar is onderhandelen over een loonsverhoging relatief vaker mogelijk dan bij grotere organisaties.

Onderzoeksbureau Motivaction heeft in opdracht van Rendement Uitgeverij 965 professionals via een enquête gevraagd naar de beloningen in hun organisatie. Dat heeft interessante resultaten opgeleverd. De komende tijd publiceert Rendement hierover online onder meer een verdiepingsartikel, een infographic en diverse nieuwsberichten, zoals over kerstpakketten.