U bent hier

OR & Medezeggenschap
…
OR moet alert zijn bij gebruik Artificial Intelligence
Voor OR & Medezeggenschap

OR moet alert zijn bij gebruik Artificial Intelligence

07 februari 2025

Steeds meer organisaties in Nederland maken gebruik van Artificial Intelligence (AI). Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voor de ondernemingsraad (OR) betekent dit dat de raad extra alert moet zijn op de eventuele verwerking van persoonsgegevens van de achterban die daarmee mogelijk gepaard gaat.

In 2022 maakte gemiddeld 16% van de organisaties met 10 of meer werkzame personen 1 of meer AI-technologieën, zoals spraakherkenning, machine learning en robot-ondersteunde procesautomatisering. In 2021 was dat nog 12%. Bij organisaties met 50 tot 100 werknemers was dat in 2022 zelfs 24%. Robot-ondersteunde procesautomatisering (8%) en machine learning (7%) waren de meest gebruikte AI-technologieën. Daarnaast blijkt uit de publicatie ‘ICT, kennis en economie 2023’ van het CBS  dat het gebruik van AI evenredig toeneemt met de bedrijfsgrootte:

  • 10 tot 20 werkzame personen: 10% (2019: 8%)
  • 20 tot 50 werkzame personen: 15% (2019: 12%)
  • 50 tot 100 werkzame personen: 24% (2019: 16%)
  • 100 tot 250 werkzame personen: 29% (2019: 23%)
  • 250 tot 500 werkzame personen: 40% (2019: 33%)
  • 500 of meer werkzame personen: 51% (2019: 45%)

Advies én instemming OR vereist bij invoering Artificial Intelligence

Wil de bestuurder AI inzetten in de organisatie, dan voert hij een belangrijke technologische voorziening in die waarschijnlijk ook om een belangrijke investering vraagt. Dat betekent dat de bestuurder deze voorgenomen besluiten aan de OR moet voorleggen voor advies (artikel 25, lid 1k en h WOR). Bovendien is er bij de invoering van bijvoorbeeld gezichts- of spraakherkenning voor de toegang tot een ruimte of pand sprake van een regeling die persoonsgegevens van de achterban verwerkt. Daarbij heeft de OR instemmingsrecht (artikel 27, lid 1k WOR).

Privacy, regels en risico’s bij AI zijn aandachtspunten voor de OR

Bovendien moet de OR goed waken over de privacy van de achterban (verdiepingsartikel) en opletten of de plannen en uitvoering ervan voldoen aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) of regelgeving zoals de AI-act en de verplichting dat werknemers sinds 2 februari 2025 ‘AI-geletterd’ moeten zijn. Of de organisatie aan de AVG voldoet is te controleren in 9 stappen (toolbox). Ook ontstaan er nieuwe arbeidsrisico’s door werken met AI. Dit soort risico’s moet de bestuurder opnemen in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het plan van aanpak. Daarbij heeft de OR ook instemmingsrecht (artikel 27, lid 1d WOR).