OR moet vaccinatieplicht in organisatie voorkomen
Als eerste organisatie in Nederland maakte autobedrijf LeasePlan vorige week bekend dat werknemers alleen op kantoor mogen werken als zij volledig zijn gevaccineerd. Het is een indirecte vaccinatieplicht, en dat is verboden. De ondernemingsraad (OR) moet er een stokje voor steken als de bestuurder een vaccinatie-eis voor werknemers overweegt.
Het bericht van LeasePlan deed veel stof opwaaien. De directie verwacht dat werknemers weer terugkomen naar kantoor, maar dat mag alleen als zij volledig gevaccineerd zijn tegen Covid-19. Daarmee stelt LeasePlan in feite een vaccinatie-eis voor werknemers die op kantoor willen werken. Een werkgever mag een vaccinatie tegen het coronavirus echter niet verplicht stellen. Dit is namelijk in strijd met het grondrecht op lichamelijke integriteit en de privacyregels van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Krijgt de OR signalen dat de bestuurder een vaccinatieplicht wil invoeren, dan moet de OR direct aan de bel trekken.
OR kan bestuurder wijzen op wettelijk verbod vaccinatieplicht
De werkgever wil misschien stimuleren dat werknemers zich laten vaccineren, maar hij moet goed weten hoe ver hij mag gaan met het motiveren tot vaccinatie. Daarover kan de OR hem informeren. De OR moet benadrukken dat een vaccinatieplicht voor werknemers niet is toegestaan. Ook mag de werkgever de werknemer niet vragen of hij gevaccineerd is. Veel werkgevers zijn het hier niet mee eens, blijkt uit onderzoek van werkgeversvereniging AWVN. Zij maken zich zorgen over de veiligheid op de werkvloer. Bovendien mogen sommige sectoren hun klanten wel vragen om een vaccinatiebewijs.
De werkgever kan wellicht via de bedrijfsarts informatie krijgen over de vaccinatiegraad van werknemers. Een arboarts mag immers wel vragen of werknemers zijn gevaccineerd en kan de werkgever een (geanonimiseerde) inventarisatie geven van de vaccinatiegraad van werknemers. Blijkt dat (nagenoeg) iedereen volledig is gevaccineerd, dan kan dat direct een hoop onrust en kopzorgen wegnemen.
OR kan suggesties aandragen voor bescherming van werknemers
De OR moet er bij de bestuurder op aandringen dat hij de OR bij het nieuwe arbobeleid betrekt als meer werknemers naar kantoor komen. De OR heeft namelijk instemmingsrecht (artikel 27, lid 1d WOR) bij het arbobeleid en moet bevorderen dat de bestuurder de arbovoorschriften goed naleeft (artikel 28, lid 1 WOR). Een vaccinatieplicht is verboden en is dus geen optie. Bovendien sluit vaccinatie een coronabesmetting nooit volledig uit. De OR kan de bestuurder onder andere adviseren dat hij de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) en het plan van aanpak actualiseert (stappenplan). Daarnaast moet hij alle voorzorgsmaatregelen vanwege corona in stand houden, zoals afstand houden, goede hygiëne, goed ventileren en thuisblijven en laten testen bij klachten die horen bij het coronavirus. Ook zelftests en een passend thuiswerkbeleid (toolbox) kunnen bijdragen aan een veilige en gezonde werkomgeving.
OR kan draagvlak creëren voor werken volgens ‘het nieuwe normaal’
De OR kan de bestuurder ondersteunen bij het opstellen van beleid volgens ‘het nieuwe normaal’ en hiervoor draagvlak creëren binnen de organisatie. Het is belangrijk dat de bestuurder hierover duidelijk communiceert. Hij moet de werknemers goed informeren over wat de nieuwe regels zijn, waarom ze worden ingevoerd en dat het nieuwe beleid aan alle wettelijke voorschriften voldoet.