9.1 Risicobeoordeling

zorgvuldig

inschatting

NEN-normen

Bij de evaluatie houdt u zich alleen bezig met de inhoudelijke beoordeling van de risico’s. Dit moet u zorgvuldig doen, zodat u goed inzicht krijgt in de aard van ieder risico en de noodzaak om het aan te pakken. U begint uw risico-evaluatie meestal met een eerste globale indeling van de geïnventariseerde risico’s. Met uw vakkennis, een flinke dosis gezond verstand en de verzamelde informatie uit de inventarisatie kunt u waarschijnlijk al een ruwe inschatting maken van de meer en minder gevaarlijke situaties. Een volgende stap is het vergelijken van de risico’s met normen uit ‘het veld’. Dit zijn bijvoorbeeld normen die in de arbowetgeving staan, NEN-normen en de arbocatalogi.

Risicoranking

prioriteit

Als u een eerste globale indeling in risico’s heeft gemaakt, kunt u per categorie een ranglijst maken van de risico’s op volgorde van prioriteit. Dit wordt ‘risico ranking’ genoemd.

9.1.1 Fine & Kinney-methode

catastrofaal

De meeste methodes voor risico ranking zijn kwantitatief (uitgedrukt in cijfers). Een andere term hiervoor is ‘relative ranking’. De Fine & Kinney-methode helpt u op weg. Deze methode is gebaseerd op drie uitgangspunten:

• waarschijnlijkheid van voorkomen: de kans dat een risico werkelijk zal leiden tot een ongeval of gezondheidsschade;
• blootstellingsfrequentie, ofwel de mate waarin werknemers met het risico te maken krijgen;
• het effect als het misgaat, uiteenlopend van bijvoorbeeld aanzienlijk tot catastrofaal.

U kent aan elk uitgangspunt een bepaalde waarde toe, bijvoorbeeld tussen 1 en 10. Door de drie factoren met elkaar te vermenigvuldigen, krijgt u een cijfer voor het risico. Vervolgens zet u de risico’s met het hoogste cijfer bovenaan de lijst.

Ziekteverzuim

werkdruk

Het gevolg van sommige risico’s is simpelweg niet in cijfers te vatten. Kies daarom alleen voor de Fine & Kinney-­methode als u harde cijfers in handen heeft of pas de methode alleen toe op bepaalde groepen risico’s. Bedenk dat ook risico’s die niet in cijfers uit te drukken zijn, heel belangrijk kunnen zijn. Zo leidt werkdruk niet snel tot ongevallen, maar kan het wel een heel hoog ziekteverzuim tot gevolg hebben.

9.1.2 Dow brand- en explosie-index

ontploffing

Een kwantitatieve methode die veel wordt gebruikt bij de prioritering van risico’s, is de brand- en explosie-index van Dow (Dow fire and explosion index). Deze methode geeft een onderbouwde schatting van het risico op brand en ontploffing. U maakt een verdeling van de werkprocessen en groepeert alle handelingen die bij elkaar horen in één eenheid. Daarvoor stelt u vervolgens een index vast. Dit is een som van getallen die wordt toegekend op basis van materiaalkarakteristieken, fysische en chemische eigenschappen. Hoe gevaarlijker deze zijn, hoe hoger het toegekende getal en hoe groter dus de kans op brand of explosies.