IntegriteitsWijzer HvK is handig hulpmiddel voor de OR

Het Huis voor Klokkenluiders (HvK) heeft onlangs een tool gelanceerd die aangeeft in hoeverre het integriteitsbeleid van de organisatie volstaat en wat er beter kan. Ook een handig middel voor de ondernemingsraad (OR) om het integriteitsbeleid onder de loep te nemen en te verbeteren.

Uit onderzoek van het HvK onder ruim 100 integriteitsmanagers in Nederlandse organisaties bleek eind 2020 al dat het integriteitsbeleid in de praktijk vaak tekortschiet. Het integriteitsbeleid kan (en moet) dus beter. Met de IntegriteitsWijzer van het Huis voor Klokkenluiders (HvK) kunnen werkgevers, integriteitsfunctionarissen, compliance-officers en OR-leden nagaan of het integriteitsbeleid van de organisatie in orde is en op welke punten eventueel verbetering nodig is.

HvK ondersteunt werkgevers bij voorkomen van integriteitsschendingen en misstanden

Integriteit kan deels zijn verankerd in de visie en missie van de organisatie, maar dat is niet genoeg. Om integriteit te bevorderen en te verankeren in alle lagen van de organisatie, is er een integriteitsbeleid nodig. Integriteit is dus een zaak voor OR, bestuurder én achterban. Met de IntegriteitsWijzer wil het HvK werkgevers ondersteunen bij het voorkomen van integriteitsschendingen en misstanden. De tool bestaat uit een online vragenlijst van 35 vragen onderverdeeld in 7 thema’s:

• Leiderschap & strategie;
• Waarden & normen;
• Regels & procedures;
• Personeel & cultuur;
• Melding & handhaving;
• Communicatie & verantwoording;
• Planning en coördinatie & borging.

Door de vragenlijst te laten invullen door werknemers van verschillende afdelingen en met verschillende functies, ontstaat een compleet beeld van de integriteit binnen de organisatie. Denk aan werknemers die werkzaam zijn bij de afdeling personeelszaken, juridische zaken, financiën, audit, beveiliging, ICT maar ook vertrouwenspersonen en OR-leden. De resultaten zijn terug te lezen in een beknopte rapportage, die bestaat uit vijf onderdelen:

• de overall score van het integriteitsbeleid;
• de score op zeven integriteitsthema’s;
• de mate van onzekerheid uitgedrukt in het aantal antwoorden ‘weet niet’;
• de score uitgedrukt in drie control-typen;
• de score op een aantal (minimaal) noodzakelijk geachte integriteitsmaatregelen.

OR kan bestuurder ongevraagd adviseren over integriteitsbeleid

De resultaten van de IntegriteitsWijzer kunnen voor de OR aanleiding vormen om met de bestuurder in overleg te gaan over eventuele verbeteringen. De OR kan de bestuurder hierbij ook ondersteunen door (ongevraagd) advies uit te brengen op basis van het initiatiefrecht (artikel 23, lid 3 WOR). Zo kan de OR concrete voorstellen doen voor verbetering van bijvoorbeeld een meldingsregeling voor misstanden, een klokkenluidersregeling, de aandacht voor integriteit bij werving en ontslag, een bedrijfsgedragscode (tool) of het optreden bij een vermoeden van integriteitsschending. Wil de bestuurder integriteitsbeleid invoeren of wijzigen, dan moet hij hiervoor een instemmingsaanvraag indienen bij de OR (artikel 27, lid 1j WOR).