Lopende zaken ANBI weer een stap verder

Recent heeft demissionair staatssecretaris Vijlbrief van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst een brief naar de Tweede Kamer gestuurd met antwoorden over de ANBI-regeling en giftenaftrek. De staatssecretaris gaat in zijn brief in op periodieke giften en het onzekerheidsvereiste, verplichte standaardformulieren voor grote ANBI’s, het begrip ‘algemeen belang’, integriteitstoets van ANBI’s, crowdfunding en de anti-oppoteis voor ANBI’s.

Tijdens de behandeling van de Fiscale verzamelwet op 8 september 2020 is er een debat geweest over de giftenaftrek en algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s). De staatssecretaris heeft toen toegezegd om op bepaalde punten nog schriftelijk terug te komen. In de brief gaat de staatssecretaris eerst in op periodieke giften. Periodieke giften zijn giften in de vorm van vaste en gelijkmatige periodieke uitkeringen aan instellingen of verenigingen, die eindigen uiterlijk bij overlijden. Voor een periodieke gift geldt als voorwaarde dat er voldaan moet zijn aan het onzekerheidsvereiste. De uitkering moet afhankelijk zijn van een toekomstige onzekere gebeurtenis van ‘wezenlijke betekenis’ (een overlijdenskans van ongeveer 1% is voldoende). In de praktijk zorgt dat voor de nodige discussie. De staatssecretaris wil daarom per 1 januari 2024 een nieuwe definitie van de periodieke gift in de wet opnemen.

Advies over het begrip algemeen belang

Daarnaast zijn er verschillende vragen gesteld over de ANBI-regeling. De staatssecretaris geeft in de brief (pdf) aan dat hij advies gaat vragen over het begrip ‘algemeen belang’. Organisaties zijn nu vrij in het nastreven van het maatschappelijk doel en dat pakt niet altijd goed uit. Giften uit onvrije landen wil de regering ook aanpakken met de Wet transparantie maatschappelijke ondernemingen (WTMO). Daarnaast kijkt de staatssecretaris naar de zogenoemde anti-oppoteis (het tegengaan van vermogensopbouw). Om meer duidelijkheid te geven, worden in samenwerking met Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF) criteria geformuleerd voor algemeen nut investeringen.

Verklaring omtrent het gedrag om integriteit te toetsen

De brief gaat ook verder in op de standaardformulieren voor grote ANBI’s, de integriteitstoets en crowdfunding. Grote organisaties kunnen sinds 1 januari 2021 gebruikmaken van de standaardformulieren. Verder is de integriteitstoets uitgebreid met de mogelijkheid om een Verklaring omtrent het gedrag te eisen van bestuurders, feitelijk leidinggevenden of gezichtsbepalende personen bij twijfel over de integriteit. Crowdfunding is ook aan bod gekomen in de brief van de staatssecretaris. De huidige wetgeving biedt voldoende mogelijkheden voor een crowdfundingsplatform om als ANBI aangemerkt te worden. Er komt wel extra informatie over het toetsingskader voor deze platforms.