Betere bescherming klokkenluiders stap dichterbij

De ministerraad heeft vrijdag ingestemd met een wetsvoorstel dat klokkenluiders een sterkere positie geeft. Het wetsvoorstel is een uitwerking van een EU-richtlijn, die de lidstaten dit jaar moeten implementeren in hun wetgeving. Het wetsvoorstel wijzigt de Wet huis voor klokkenluiders (WHvK) en ook de naam van de wet.

Het wetsvoorstel van demissionair minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) wijzigt de huidige Wet huis voor klokkenluiders. In lijn met de strekking van de nieuwe wet krijgt de WHvK ook een nieuwe naam: de Wet bescherming klokkenluiders. Het wetsvoorstel moet ervoor zorgen dat de wet voldoet aan een nieuwe Europese richtlijn, die een klokkenluider beter beschermt als hij een vermoeden van een misstand in de organisatie wil melden.

OR heeft instemmingsrecht bij klokkenluidersregeling

Hoe de nieuwe wet er precies uit zal zien, is nog niet bekend. Het wetsvoorstel wordt namelijk pas openbaar als het bij de Tweede Kamer is ingediend. Het ministerie maakte al wel bekend dat er strengere eisen gaan gelden voor de interne meldprocedures in organisaties. De kans is daarom groot dat organisaties hun huidige meldprocedures moeten aanpassen. De bestuurder moet de ondernemingsraad (OR) daarbij betrekken, want de OR heeft instemmingsrecht bij de invoering, wijziging of intrekking van een zogenaamde klokkenluidersregeling (artikel 27, lid 1m WOR).

Omgekeerde bewijslast bij benadeling klokkenluider

Niet alleen werknemers en ambtenaren vallen onder de bescherming van de nieuwe wet, maar iedereen die vanuit zijn werkzaamheden betrokken is bij de organisatie en een vermeende misstand wil melden, dus ook sollicitanten, vrijwilligers, zzp’ers, (onder)aannemers en bijvoorbeeld aandeelhouders. Ondervindt de klokkenluider nadeel van zijn melding, dan geldt in het vervolg een omgekeerde bewijslast. De werkgever moet kunnen aantonen dat de vermeende benadeling niets met de melding te maken heeft. Naast het Huis voor Klokkenluiders worden ook andere ‘bevoegde autoriteiten’ aangewezen voor meldingen van een misstand in een organisatie. Zij kunnen meldingen inventariseren, onderzoek doen of maatregelen nemen naar aanleiding van een melding van een vermoedelijke misstand.

Wetswijziging moet voor 17 december 2021 zijn doorgevoerd

De EU-lidstaten hebben tot 17 december 2021 de tijd om de richtlijn door te voeren in hun nationale wetgeving. Nu de ministerraad ermee heeft ingestemd, gaat het wetsvoorstel ter goedkeuring naar de Tweede Kamer. Daarna moet de Eerste Kamer zich er nog over buigen. Kijk voor de actuele status van het wetsvoorstel op rendement.nl/wetsvoorstellen.