Veilig gedrag stimuleren door positieve aanpak

De werkgever kan nog zo veel maatregelen bedenken om de risico’s te beperken, als werknemers ze niet in de praktijk brengen, neemt de veiligheid niet toe. Positieve aandacht werkt beter dan sancties opleggen.

Om te zorgen dat werknemers de maatregelen uit de RI&E in de praktijk toepassen is het nodig om de kennis en het bewustzijn over veilig gedrag te vergroten. Dat kan op verschillende manieren, zoals het geven van feedback, instructies en het gebruik van interactieve toolboxen met veel aandacht voor de praktijk. Werknemers moeten geconfronteerd worden met de gevolgen van hun gedrag. Een cultuur van elkaar aanspreken is hierbij belangrijk. Werknemers moeten zich veilig voelen om dit te doen en zich kwetsbaar op te stellen.

Aanspreken op onveilig gedrag

Een collega die zich niet houdt aan de veiligheidsinstructies of die persoonlijke beschermingsmiddelen (tool) niet of niet correct gebruikt, moet hierop aangesproken worden. Niet iedereen vindt dat makkelijk. De regels van goede feedback geven (tool) zijn ook hier toepasbaar:

• Feitelijk gedrag beschrijven (‘Ik zie dat je geen bril hebt opgezet.’).
• Uitleggen wat het effect daarvan is (‘Dat kan leiden tot oogbeschadiging.’).
• Vertellen welk gevoel dat veroorzaakt (‘Ik ben bang dat je ogen beschadigd raken.’).
• Gewenst gedrag: geef aan wat u graag zou willen (‘Ik wil graag dat je ...’).

Het is belangrijk iemand alleen op het gedrag aan te spreken en dus geen persoonlijke dingen te zeggen als: 'jij bent ook altijd zo slordig'. Voorkom dat er een discussie ontstaat; de regel is duidelijk.

Sancties laatste redmiddel

Pas als niets anders helpt, kan de leidinggevende overgaan tot sancties. Dit is een negatieve maatregel en dus een uiterste maatregel. De werkgever moet wel een sanctiebeleid hebben en dit bekend hebben gemaakt aan alle werknemers. Het moet geen verrassing zijn voor een werknemer dat zijn gedrag deze consequentie heeft. Voordat een sanctie wordt toegepast, moet de leidinggevende met de werknemer praten en hem een waarschuwing geven met een schriftelijke bevestiging. Pas als dit niet helpt, zou de leidinggevende een sanctie toe moeten passen.