Kabinet ziet nu weinig brood in speciale mkb-bank

Ondernemingen hebben nog altijd moeite om kredieten van minder dan € 250.000 los te krijgen bij de bank. Dat blijkt uit nieuw onderzoek dat staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken heeft laten uitvoeren. Maar Keijzer ziet het optuigen van een speciale ‘mkb-bank’ niet als oplossing voor de knelpunten.

Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de Tweede Kamer. Die heeft in een motie opgeroepen om te kijken hoe de kredietverlening aan kleine mkb’ers verbeterd kan worden. En ook of een speciale mkb-bank daar bij zou kunnen helpen. Die financiële instelling zou zich dan helemaal moeten richten op ‘kleine’ kredieten.

Vijf knelpunten rondom financiering mkb

De onderzoekers signaleren vijf knelpunten waardoor het verstrekken van kredieten onder de € 250.000 niet echt soepel verloopt:

• Het is niet rendabel genoeg voor de bank.
• Automatisering van de beoordeling van aanvragen zorgt ervoor dat er minder ruimte is voor maatwerk. Eén verliesjaar kan dan al leiden tot een afwijzing.
• Ondernemers hebben weinig overzicht van wat er allemaal mogelijk is aan financiering, los van de bank (toolbox).
• Het is voor banken lastig om de kredietwaardigheid van kleinere ondernemingen goed te beoordelen. Dit gebrek aan inzicht dekt de bank af met een hogere rente op de lening.
• Er is een gebrek aan onderpand en eigen vermogen bij de kleinere ondernemingen, waardoor het moeilijker is om aan de financieringseisen te voldoen.

De onderzoekers schetsen vijf beleidsopties om die knelpunten aan te pakken. De minst ingrijpende optie is het verder verbeteren van lopende initiatieven, de meest ingrijpende optie is het oprichten van een mkb-bank. Daar tussenin zitten bijvoorbeeld het verder opschalen van overheidsregelingen voor mkb-financiering en het opzetten van een adviesloket waar ondernemers terechtkunnen.

Kredieten via Qredits en doorverwijzing van banken

In haar reactie op het onderzoek noemt Keijzer wat er de afgelopen jaren al is gebeurd om de financieringsmogelijkheden voor het mkb te verbeteren. Een voorbeeld is de uitgebreide steun aan kredietverstrekker Qredits. Ook hebben banken nu in hun gedragscode staan dat als zij zelf het krediet niet kunnen of willen verstrekken, zij de ondernemer doorverwijzen naar een mogelijke andere financier. Volgens Keijzer kan een volgend kabinet prima op de ingeslagen weg voort. De staatssecretaris concludeert uit het onderzoeksrapport (pdf) dat het opzetten van een mkb-bank ‘het meest ingrijpende middel is, waarvan de effectiviteit niet helder is’. En dat het daarmee een minder voor de hand liggende route is voor het oplossen van de knelpunten.
MKB-Nederland noemt dat in een reactie ‘onbegrijpelijk’. De ondernemersorganisatie pleit al jaren voor een mkb-bank. De organisatie ziet daarbij bijvoorbeeld een rol voor de Volksbank, die immers in handen is van de Staat. MKB-Nederland wijst er bovendien op dat een mkb-bank nooit marktverstorend zou werken, omdat ‘dit nu juist een deel van de markt betreft waar de banken zelf niet happig op zijn’.