De vier controleverklaringen van de accountant

In de controleverklaring geeft de accountant zijn oordeel weer over de getrouwheid van de jaarrekening. Er zijn in totaal vier soorten verklaringen: de goedkeurende verklaring, de verklaring met beperking, de verklaring van oordeelonthouding en de afkeurende verklaring.

In de goedkeurende controleverklaring (tool) verklaart de accountant dat de verantwoording voldoet aan de daaraan gestelde eisen en dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van het vermogen en het resultaat. Daarnaast geeft de accountant met de goedkeurende controleverklaring aan dat de jaarrekening in overeenstemming is met de grondslagen die gelden voor de financiële verslaggeving en dat deze voldoet aan de wettelijke bepalingen.

Objectieve en subjectieve verhindering

Een accountant geeft een verklaring met beperking af als hij bedenkingen heeft over de verantwoording of als er sprake is van onzekerheid. Volgens de controlerichtlijnen leiden drie typen oorzaken tot een accountantsverklaring (tool) met beperking:

• er is onvoldoende geschikte controle-informatie beschikbaar (objectieve verhindering);
• er is een afwijking van materieel belang door het niet voldoen aan wet- en regelgeving (subjectieve verhindering);
• er is sprake van een materiële onenigheid tussen de ondernemingsleiding en de accountant (subjectieve verhindering). Denk bijvoorbeeld aan de waardering van vaste activa en voorraden.

Geen getrouw beeld

De accountant kan een verklaring van oordeelonthouding afgeven als de interne organisatie van de onderneming niet aan de minimumeisen voldoet. In dat geval kan de accountant namelijk niet vaststellen of de jaarrekening een getrouw beeld geeft. Voldoet de jaarrekening niet aan de eisen die daarvoor gelden, dan geeft de accountant een afkeurende verklaring af.

Paragraaf ter onderbouwing

Bij een andere dan goedkeurende verklaring neemt de accountant in de verklaring een paragraaf ter onderbouwing van het oordeel op. Daarnaast kan hij in zijn verklaring nadere toelichtingen opnemen. Micro- of kleine rechtspersonen hebben geen controleplicht.