Digitaal voyeurisme: de baas kijkt mee

Het druist geheel tegen de AVG in, maar toch bespioneren Nederlandse werkgevers hun nietsvermoedende werknemers om te zien of ze thuis wel aan het werk zijn. Dat varieert van het checken van in- en uitlogtijden tot het op afstand aanzetten van de webcam.

Monitoring software wordt het genoemd. Via de bedrijfsserver of -laptop controleren bazen of hun personeel zich daadwerkelijk van haar taak kwijt. De software kan toetsaanslagen en muisbewegingen meten, registreren hoelang welke websites worden bezocht, meelezen met e-mails en chats, videovergaderingen bekijken en screenshots maken. Dit digitaal voyeurisme van werkgevers heeft een hoge vlucht genomen, blijkt uit onderzoek van softwarevergelijker GetApp.

Niet gediend van glurende baas

Mag dat zomaar? Het mag, maar niet zomaar. Zo moet het monitoren noodzakelijk zijn en de reden ervoor moet zwaarder wegen dan de privacy van de werknemer, dit moet vooraf getoetst worden met een Data Protection Impact Assessment (DPIA). Ook moet de werkgever duidelijk vooraf hebben gemeld dat hij de werknemer in de gaten houdt en hoe. De gluursoftware mag alleen met instemming van de ondernemingsraad worden gebruikt.
Meer dan de helft van de bespioneerde werknemers is niet gediend van een werkgever die ze in de gaten houdt, 60% vindt het een inbreuk op de privacy. Ook vinden ze dat het de vertrouwensband met de leidinggevende ondermijnt.

Werknemers niet goed geïnformeerd over rechten

Bij het monitoren van werknemers moeten vervolgens de strenge regels van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) worden nageleefd. Werknemers hebben onder meer recht op inzage en het recht bezwaar te maken tegen het verwerken van bepaalde gegevens. Meer dan de helft van de werknemers die wordt gemonitord is echter niet goed geïnformeerd over deze rechten of over wat er met zijn persoonsgegevens gebeurt. 

Werkgevers die de wet overtreden

De redenen voor het inzetten van gluursoftware lopen uiteen. Sommige werkgevers geven ruiterlijk toe dat ze willen zien wat hun werknemers op een werkdag zoal uitvoeren, andere melden dat ze de veiligheid van de bedrijfsapparatuur willen beschermen, weer andere dat ze de productiviteit per werknemer willen meten. In dat laatste geval wordt de wet overtreden, omdat werknemers in een afhankelijkheidspositie zitten ten opzichte van hun werkgever. Het bijhouden van productiviteitsscores van werknemers is zowel door de Grondwet, het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens en de AVG verboden.