Niet alle vormen van PSA makkelijk te herkennen

De verschillende vormen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) lopen soms in elkaar over en dat kan het lastig maken ze te herkennen. Ze leiden wel allemaal uiteindelijk tot grote psychische belasting van de medewerker die er slachtoffer van is.

Discriminatie, pesten, seksuele intimidatie en agressie en geweld bestaan vaak naast elkaar en gaan soms in elkaar over. Dat kan het lastig maken om vast te stellen wat bijvoorbeeld nog onder pesten valt en wat onder discriminatie of seksuele intimidatie. Wat voor de één een onschuldig lolletje is, bijvoorbeeld seksueel getinte e-mails of appjes of grappig bedoelde opmerkingen, kan voor de ander al pesten zijn. De ene medewerker zal het schelden van een collega van zich af laten glijden, de ander lijdt er in stilte vreselijk onder.

Meer problemen naast ongewenst gedrag

Duidelijke manifestaties van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) duiden vaak op een breed scala aan PSA, dat onzichtbaar is voor buitenstaanders. Als zich iets openbaart, is dat vaak het spreekwoordelijke topje van de ijsberg. Organisaties waarin ongewenst gedrag – een verzamelnaam voor agressie en geweld, discriminatie, pesten en seksuele intimidatie – voorkomt, kampen vaak met meer problemen. Een slechte werksfeer, slechte arbeidsverhoudingen, hoog ziekteverzuim, klachten van werkdruk, enzovoort. Ook in organisaties met een sterke hiërarchie is de kans op PSA groter.

Ongewenst gedrag benoemen en veroordelen

Om ongewenst gedrag aan te pakken, moet het eerst als zodanig herkend worden. Organisaties moeten daarvoor een gedragscode of een protocol ongewenst gedrag opstellen. Duidelijk moet worden wat ongewenst gedrag precies is. Iedereen in de organisatie moet deze gedragsregels onderschrijven en zich eraan committeren. Van leidinggevenden vraagt dit dat zij niet alleen het goede voorbeeld geven, maar ook duidelijk stelling nemen tegen ongewenst gedrag. Dat betekent dat ze het moeten benoemen als ze het zien en moeten veroordelen. Een gedragscode moet dus ook sancties bevatten.