Nieuw in de OR? Dit is vooral níet de bedoeling

Een ondernemingsraad (OR) is een officieel en wettelijk orgaan. Om een waardevolle gesprekspartner voor de bestuurder te zijn en de achterban goed te vertegenwoordigen, zijn er een aantal dingen die een OR-lid beter niet kan doen. Een beginnend OR-lid moet dan ook meteen een professionele houding aannemen en weten voor welke valkuilen hij moet uitkijken.

Er zijn een aantal geschreven en ongeschreven regels binnen de medezeggenschap. Een nieuw OR-lid moet daarom leren wat de spelregels van de OR zijn en wat de werkwijze van de OR is. Er zijn echter ook een aantal zaken die een OR of een OR-lid vooral níet moet doen.

Niet altijd geheimhouding

De Wet op de ondernemingsraden (WOR) schrijft voor dat OR-leden geen informatie mogen delen met de achterban of anderen als de bestuurder daarover geheimhouding heeft opgelegd. Geheimhouding is een bijzonder aspect van het OR-lidmaatschap (verdiepingsartikel). Het is natuurlijk niet de bedoeling dat de OR keer op keer zaken geheim moet houden. Belemmert de geheimhouding het OR-werk – bijvoorbeeld omdat de OR de mening van de achterban moet peilen over het betreffende vraagstuk – dan kan de OR dit met de bestuurder bespreken. Gaat hij daarin niet mee, dan is het voor de OR mogelijk om naar de kantonrechter stappen.

OR behandelt geen individuele kwesties

De OR is er niet voor individuele problemen of conflicten van werknemers; de OR is er voor het beleid, regelingen en afspraken die voor alle of groepen werknemers gelden. Kloppen werknemers bij de OR aan die niet voor de OR bestemd zijn, dan verwijst de OR ze door naar bijvoorbeeld de HR-afdeling, een vertrouwenspersoon of een vakbondsbestuurder. Toch moet de OR ook bij individuele kwesties alert zijn. Ontvangt de OR bijvoorbeeld regelmatig dezelfde individuele klachten, dan is er misschien wel sprake van een structureel probleem dat een groep werknemers raakt. In dat geval kan de OR dit bespreekbaar maken bij de bestuurder. Uiteraard noemt de OR dan geen namen van werknemers die iets hebben gedeeld. Alleen de inhoud van de melding komt ter sprake.  

Niet spreken voor de hele OR

Een OR-lid moet nooit zomaar namens anderen of de hele OR spreken. Daarmee verzwakt de eenheid en positie van de OR. De meeste raden maken hierover afspraken. Bij belangrijke of officiële zaken is de voorzitter meestal de woordvoerder. Bij specialistische zaken juist weer het OR-lid die er het meeste verstand van heeft.

Voorzichtigheid geboden bij eigen afdeling of functie

Binnen de OR kan een OR-lid zijn mening of visie geven over zaken die de eigen baan of de eigen afdeling raken – hij heeft immers directe kennis van de situatie – maar in de communicatie naar buiten is het verstandig om een ander OR-lid aan te wijzen als woordvoerder. Zo voorkomt de OR de schijn van belangenverstrengeling.