Ondernemer aansprakelijk stellen, wat kan met welke rechtsvorm?

Ondernemers kunnen op diverse manieren met aansprakelijkheid worden geconfronteerd. Soms kunnen ze zelfs met hun privévermogen aansprakelijk zijn. Of dit het geval is, hangt af van de rechtsvorm van de onderneming.

Als een ondernemer niet (tijdig) aan zijn zakenpartners kan leveren, zijn die partners meestal niet in staat hun contractuele afspraken met hun klanten na te komen. Besluit een zakenpartner de ondernemer daarop aan te spreken, dan moet hij allereerst checken wat de rechtsvorm van de onderneming is. Daarnaast is het goed om te weten of de onderneming uit meerdere rechtspersonen bestaat en hoe deze met elkaar samenhangen wat betreft bestuurlijke verantwoordelijkheid én aansprakelijkheid.

Aansprakelijkheid bij rechtspersonen

Bij bv’s, nv’s en verenigingen en stichtingen ligt de aansprakelijkheid bij de rechtspersoon zelf. Mocht een bestuurder worden aangeklaagd door een opdrachtgever, dan is hij niet persoonlijk aansprakelijk, maar is de bv aansprakelijk voor claims. Toch betekent dit niet dat de bestuurder ook gelijk volledig gevrijwaard is van aansprakelijkheid. Er bestaat namelijk ook zoiets als bestuurdersaansprakelijkheid. Als de bestuurder zich niet als een goed bestuurder gedraagt, is hij wegens kennelijk onbehoorlijk bestuur ook aansprakelijk met zijn persoonlijk vermogen. Dit is bijvoorbeeld aan de orde als de bestuurder nalatig is geweest, roekeloos heeft gehandeld of heeft gefraudeerd.

Aansprakelijkheid bij eenmanszaak en samenwerkingsverbanden

Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) en partners in een vof of maatschap lopen veel meer aansprakelijkheidsrisico’s:

• Eenmanszaak: de eigenaar is 100% met zijn privévermogen aansprakelijk. Is de eigenaar getrouwd in gemeenschap van goederen, dan heeft dit tot gevolg dat zijn partner ook aansprakelijk is voor de schulden die namens of door de eenmanszaak zijn aangegaan.
• Vennootschap onder firma (vof): de vennoten zijn ieder 100% met hun privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de vof.
• Commanditaire vennootschap (cv): de beherend vennoot is 100% met zijn privévermogen aansprakelijk, maar de commanditaire vennoot is aansprakelijk tot het bedrag van zijn inbreng.
• Maatschap: elke maat is meestal voor een evenredig deel met zijn persoonlijk vermogen aansprakelijk voor alle schulden van de maatschap. 
• Vereniging van Eigenaars (VvE): de rechtspersoon is aansprakelijk, maar bij een tekort zijn de leden naar rato van hun aandeel in de VvE aansprakelijk.
• Coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij: de aansprakelijkheid is af te leiden aan de gebruikte letters in de naam: W.A. (wettelijke aansprakelijkheid bij de leden), B.A. (beperkte aansprakelijkheid bij de leden) en U.A. (uitgesloten aansprakelijkheid bij de leden).