Het verschil: zakelijke en persoonlijke goodwill

Goodwill wordt meestal omschreven als de winstcapaciteit van een onderneming. Het is de meerwaarde van het boven het normale rendement behaalde rendement, het zogeheten overrendement. Bij een goodwillberekening wordt onderscheid gemaakt tussen zakelijke en persoonlijke goodwill. Wat is het verschil?

Goodwill kan ontstaan door diverse oorzaken, bijvoorbeeld door een gunstige vestigingsplaats of een goede organisatie van de onderneming (zakelijk goodwill) en door uitzonderlijke kwaliteiten van de ondernemer (persoonlijke goodwill). Zakelijke goodwill houdt verband met de onderneming zelf. Ook een trouwe klantenkring, goede relaties met leveranciers of een goedlopend product vallen onder zakelijke goodwill. Bij een overname (tool) van de onderneming gaan deze zaken over op de nieuwe eigenaar. De nieuwe eigenaar moet hier dan een vergoeding voor betalen.

Persoonlijke goodwill is niet over te nemen

Als een ondernemer zijn onderneming overdraagt, kan de overnemende ondernemer alleen de zakelijke goodwill in aanmerking nemen. De persoonlijke goodwill is namelijk gekoppeld aan de vorige ondernemer en niet aan de onderneming.  Persoonlijke goodwill is niet overdraagbaar en is onlosmakelijk verbonden met de ondernemer. Denk daarbij aan commercieel talent, vakkennis of een waardevol netwerk. 

Berekenen van de zakelijke goodwill

Een onderneming kan goodwill niet in de boeken zetten. De gevormde goodwill komt bij een overname echter wel op de balans (tool) van de overnemende onderneming te staan als een immaterieel bedrijfsmiddel. Andersom geldt dat gekochte goodwill wel op de balans mag komen. Het is dus belangrijk om de hoogte van de goodwill zo goed mogelijk te bepalen. De koper wil de goodwill natuurlijk zo laag mogelijk vaststellen. Een hogere goodwill zorgt namelijk voor een hogere verkoopprijs van de onderneming, wat weer aantrekkelijk is voor de verkoper. Om de zakelijke goodwill te berekenen, wordt vaak uitgegaan van de overwinst van een onderneming. De waarde van de goodwill wordt meestal gezien als de contante waarde (de actuele waarde van een toekomstig bedrag) van de overwinst van de onderneming. De overwinst is dan de nettowinst van de onderneming, verminderd met een reële arbeidsbeloning voor de ondernemer en een vergoeding voor het geïnvesteerde kapitaal. Om de goodwill te bepalen vermenigvuldigt u de overwinst met een factor die per onderneming of branche kan verschillen.