Adviesrecht OR: wanneer is iets ‘belangrijk’?

Veel besluiten die ‘belangrijk’ zijn, zijn adviesplichtig volgens artikel 25 van de Wet op de ondernemingsraden. Maar wanneer is een besluit belangrijk? Een sluitende definitie bestaat niet, maar er zijn wel een aantal handvatten voor de bestuurder en de OR.

Het adviesrecht van de ondernemingsraad (OR) waarbij de bestuurder verplicht is de OR om advies te vragen, is vastgelegd in artikel 25 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). In artikel 25, lid 1 WOR staan de specifieke onderwerpen waarbij de bestuurder de OR verplicht om advies moet vragen als hij op deze gebieden een belangrijk besluit wil nemen. Aan de hand van de volgende punten kunnen de bestuurder en de OR bepalen of een besluit belangrijk genoeg is om adviesrecht toe te kennen aan de OR:

• besluiten die gaan over een onderwerp dat voor de organisatie niet alledaags is, zijn vaak belangrijk;
• besluiten die ingrijpende gevolgen hebben voor de organisatie zijn bijna altijd belangrijk;
• de redenen voor het besluit van de bestuurder en het aantal werknemers voor wie het besluit ingrijpende gevolgen zal hebben, ook op de lange termijn, zijn bepalend;
• besluiten die los van elkaar niet adviesplichtig zijn, kunnen samen belangrijk genoeg zijn voor een adviesaanvraag.

Bedrijfscommissie kan uitkomst bieden bij verschil van inzicht

De genoemde handvatten sluiten een meningsverschil tussen OR en bestuurder niet uit. Worden de bestuurder en OR het niet eens over de vraag of een voorgenomen besluit adviesplichtig is, dan kunnen zij hun zaak voorleggen aan de bedrijfscommissie van de Sociaal-Economische Raad (SER). Bij een verschil van inzicht tussen de bestuurder en OR kan de bedrijfscommissie hen bijstaan met bemiddeling en advies. Als het er echt op aankomt, kan de OR ook overwegen naar de rechter te stappen. Dit zal mogelijk duidelijkheid bieden, maar het zkan de relatie tussen de OR en de bestuurder schaden. 

Afspraken vastleggen in een ondernemingsovereenkomst

Om misverstanden te voorkomen, kunnen de OR en bestuurder afspraken maken welke besluiten zo belangrijk zijn dat de bestuurder hierbij verplicht is de OR eerst om advies te vragen. Dit kunnen ook onderwerpen zijn die niet in artikel 25, lid 1 WOR staan. Op deze manier kan de bestuurder de positie van de OR dus ook versterken. Het is raadzaam om deze afspraken vast te leggen in een ondernemingsovereenkomst (tool). Zo kunnen ze de kans op discussie in de toekomst kleiner maken.

OR kan bestuurder ook altijd ongevraagd adviseren

Om het welles-nietes te vermijden en de werkrelatie daar niet mee onder druk te zetten, kan de OR altijd de bestuurder ongevraagd advies geven op grond van het initiatiefrecht (tool). De bestuurder moet ook dit ongevraagde advies minstens één keer met de OR bespreken voordat hij in een schriftelijke reactie beargumenteerd laat weten welke onderdelen van het ontvangen advies hij overneemt of niet. Heeft de OR informatie nodig om het (ongevraagde) advies te onderbouwen of uit te werken, dan kan de OR gebruikmaken van het informatierecht (verdiepingsartikel) om de benodigde details bij de bestuurder op te vragen.

Meer lezen over de adviesprocedure van de OR? Zie ook Adviesrecht OR & ...:
het besluitvormingsproces
basisregels voor adviesrecht
overlegvergadering
inhoud van de adviesaanvraag
overleg met de bestuurder
meningsvorming
verbeteren van de positie
uitbrengen van advies
na het advies