UBO-register in heel Europa voor iedereen toegankelijk

De openbaarheid die gaat gelden voor zogeheten 'ultimate beneficial owners' (UBO) achter bijvoorbeeld familiebedrijven en stichtingen gaat nog veel verder dan eerder gedacht. Nederland had al besloten dat het UBO-register voor iedereen toegankelijk moet zijn, maar dat gaat straks voor heel Europa gelden.

In het UBO-register komen gegevens van bijvoorbeeld grootaandeelhouders van familiebedrijven te staan. Het register is onderdeel van de Europese anti-witwasrichtlijn. Het idee is dat door de gegevens in het register sneller duidelijk is wie er achter de schermen aan de touwtjes trekt. Niet zelden lopen witwasacties via een wirwar aan ondernemingen, om zo te verhullen wie er precies achter zit.
Ondanks het nobele doel van het register, is er ook veel kritiek. Grootaandeelhouders van ondernemingen en bestuursleden van stichtingen die niks met witwassen van doen hebben, vrezen voor hun privacy. Aanvankelijk werd de UBO gedefinieerd als iemand met een belang van 25% in een vennootschap of stichting, maar onlangs bleek dat de definitie waarschijnlijk toch ruimer wordt.

UBO-register deze zomer operationeel

Veel van de kritiek op de Nederlandse uitwerking van het UBO-register gaat ook over de toegankelijkheid. Nederland wil namelijk dat iedereen het register kan inzien, tegen een kleine vergoeding. Adviseurs en belangenorganisaties vroegen zich af of zo’n grote inbreuk op de privacy van goedwillende UBO’s wel nodig is om het register goed te laten functioneren.
Nederland liep met deze openbaarheid ook uit de pas met de richtlijn, want die schreef helemaal niet voor dat het register voor iedereen toegankelijk zou moeten zijn. Maar daar komt dus nu verandering in. De Europese lidstaten hebben namelijk afgesproken dat het UBO-register in elk EU-land openbaar toegankelijk moet zijn. Vervolgens moeten die registers ook op Europees niveau gekoppeld worden, zodat de gegevens door de hele EU te raadplegen zijn. Deze wijzigingen zouden eind 2019 operationeel moeten zijn. Het Nederlandse UBO-register is naar verwachting deze zomer actief.