Rechter schrapt 'voorbarige' boetes van ACM

Klanten met een klacht over bijvoorbeeld het retourbeleid van webwinkels kunnen terecht bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Die toezichthouder kan boetes opleggen voor overtredingen. Maar de rechter verwees onlangs juist de boetes aan twee winkelketens naar de prullenbak. De ACM had namelijk 'voor haar beurt' beboet.

De ACM houdt toezicht op bijvoorbeeld kartelvorming, maar ook op de rechten van consumenten. De boetes die de toezichthouder kan opleggen zijn niet kinderachtig: tot maximaal € 900.000, of 1% of 10% van de jaaromzet.

Voor ruim vier ton aan ACM boetes

Maar het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) heeft de toezichthouder weer hoofdpijn bezorgd. Eerder dit jaar tikte het CBb de ACM ook al op de vingers. Dat ging om een poging om bestuurders hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor boetes. En nu schrapt het College de boetes voor Bever en CoolCat die de ACM had opgelegd. Opgeteld waren zij voor ruim vier ton op de bon geslingerd.

Boetes voor fouten met betaling retouren

In dit geval had de ACM opgetreden tegen fouten met terugbetalingen bij de webwinkels. Een klant die een product terugstuurt hoort namelijk binnen twee weken zijn geld terug te krijgen. Maar de twee webwinkels hadden zich daar volgens de toezichthouder niet aan gehouden. Dat kwam ze op een boete te staan.

Toezichthouder nog niet bevoegd om te beboeten

De webwinkels kwamen tegen de boete in het verweer. Volgens hen was de ACM op het moment van de overtreding nog helemaal niet bevoegd om hiervoor boetes op te leggen. Het CBb was dat met de winkelketens eens. De ACM mocht voor overtredingen van webwinkels pas beboeten vanaf 19 juni 2015. En niet voor overtredingen van vóór die datum. De boetes zijn daarmee dus definitief van tafel, want het CBb is de hoogste rechter in dit soort zaken.

ACM maakt onderscheid met informeren

Eerder ging er al een streep door andere boetes die Bever en CoolCat hadden gekregen voor fouten van hun webshop. Zij hadden in het verleden klanten onvoldoende geïnformeerd over hun rechten bij online aankopen. Maar de winkelketens vonden het vreemd dat de ACM 40 andere webwinkels wél had gewaarschuwd dat zij hun zaakjes niet op orde hadden, maar juist hun twee niet. De ACM had geen goede reden voor dit onderscheid, vond de rechtbank in Rotterdam eerder al. Het CBb bevestigde dat oordeel.
College voor Beroep van het Bedrijfsleven, 30 april 2019, ECLI (verkort): 162 en 163