Kosten voor verkoop deelneming toch deels aftrekbaar?

Een bv die aandelen in een deelneming verkoopt, kan de kosten voor bijvoorbeeld adviseurs in principe niet aftrekken. De Hoge Raad heeft dat opnieuw bevestigd in een arrest, maar sluit ook niet uit dat een deel van de kosten wel degelijk aftrekbaar is.

Het ging in deze zaak om een holding met een aantal bv’s als aandeelhouders. Eén van die bv’s wilde van zijn 46%-belang in de holding af. Er werd een verkooptraject opgezet, waarbij verschillende verkoopopties werden onderzocht. Uiteindelijk leidde dit ertoe dat alle aandelen van de holding werden verkocht aan een externe koper.

Deelnemingsvrijstelling geeft belastingvoordeel

De holding had in totaal ruim een miljoen euro aan kosten gemaakt om de verkoop rond te maken. Dat waren kosten voor onder meer strategisch en juridisch advies, het opsporen van mogelijke kopers en boekenonderzoek. Die kosten werden doorberekend aan de aandeelhouders van de holding, naar rato van hun belang. De eerder genoemde bv draaide dus op voor 46% van de kosten. Bij de aangifte vennootschapsbelasting (VPB) bracht de bv het grootste deel van die kosten in mindering op de winst. Een kleiner deel merkte de bv aan als ‘niet-aftrekbare verkoopkosten deelneming’.
De inspecteur vond echter dat de bv helemaal geen kosten mocht aftrekken. Dat heeft te maken met de deelnemingsvrijstelling in de VPB (tool). Dankzij die vrijstelling hoeft een moedermaatschappij geen belasting af te dragen op winstuitkeringen van een dochterbedrijf. Maar die vrijstelling houdt óók in dat eventuele kosten voor de verkoop of aankoop van een deelneming niet aftrekbaar zijn. Maar als de verkoop uiteindelijk toch niet doorgaat, zijn de kosten weer wél aftrekbaar.

Deel kosten verkooptraject mogelijk wél aftrekbaar

Voor de rechter ging het vooral over de vraag of de kosten voldoende verband hielden met de verkoop van de holding. De inspecteur vond dat alle kosten al gericht waren op de verkoop, en daar gingen de rechtbank en het gerechtshof in mee.
De Hoge Raad stelde dat kosten die te maken hebben met de verkoop van een deelneming in principe niet aftrekbaar zijn. Maar dat geldt alleen voor kosten die direct zijn te koppelen aan de verkoop. De Hoge Raad schetste een scenario waarbij een deal met een eerste koper afketst, maar waarbij er daarna alsnog een andere koper wordt gevonden. In dat geval kunnen de kosten van het eerste deel van het verkooptraject wél aftrekbaar zijn. In het algemeen zou een bv de kosten pas moeten afboeken als de verkoop daadwerkelijk is afgerond, vindt de Raad. En dat is ook het moment om te bekijken of een deel van de kosten van het verkooptraject alsnog aftrekbaar is.
De mogelijkheid dat de kosten toch deels aftrekbaar waren had het hof te weinig belicht in zijn uitspraak, vond de Hoge Raad. De zaak is daarom verwezen naar het gerechtshof in Den Bosch voor verdere behandeling.
Hoge Raad, 7 december 2018, ECLI (verkort): 2264