Gedragsregels voor 'bijklussende' overheden gelden tot 2021

De huidige gedragsregels voor overheden die willen concurreren met ondernemers blijven langer van kracht. Staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken verlengt de zogenoemde Wet markt en overheid met twee jaar tot 1 juli 2021.

Ondernemers in sommige sectoren klagen al langer steen en been over oneerlijke concurrentie van ‘bijklussende’ overheden. Met name gemeenten krijgen het verwijt dat zij gesubsidieerd concurreren met ondernemingen of dat zij een financiering verstrekken tegen een veel te laag rentepercentage.

Overheden mogen niet onder de kostprijs werken

Om de concurrentie tussen overheden en ondernemers in goede banen te leiden, is sinds medio 2012 de Mededingingswet aangepast. Onder de noemer Wet markt en overheid zijn er een aantal gedragsregels toegevoegd waar overheden die de markt op gaan (tools) zich aan moeten houden. Dat zijn:

• Niet onder de kostprijs werken.
• Functiescheiding: de ambtenaar die economische activiteiten verricht mag niet ook nog betrokken zijn bij bijvoorbeeld vergunningsaanvragen rond dezelfde soort activiteiten.
• Geen oneerlijk voordeel behalen met gegevens die alleen overheden hebben, zoals de data in de Gemeentelijke Basisadministratie.
• De overheid mag een overheidsbedrijf niet bevoordelen ten opzichte van andere ondernemingen (zoals met een lening tegen een lage rente).

De gedragsregels uit de Wet markt en overheid zouden in principe per 1 juli 2019 vervallen. Maar staatssecretaris Keijzer heeft de werking nu met twee jaar verlengd tot 1 juli 2021, zo blijkt uit de toelichting bij een ontwerpbesluit (pdf).

Regels gelden niet bij ‘algemeen belang’

De wet kent ook een uitzondering. Als de overheidsactiviteiten namelijk onder het ‘algemeen belang’ vallen, gelden de gedragsregels niet. Ondernemersorganisaties stellen dat overheden geregeld oneigenlijk gebruikmaken van die uitzonderingsregel.
Het kabinet is daarom bezig met een aanscherping van de regels. Dit is ook opgenomen in het regeerakkoord. Zo zouden overheden veel gedetailleerder moeten onderbouwen waarom zij vinden dat de activiteit onder het algemeen belang valt. De Wet markt en overheid is mede verlengd om te voorkomen dat de huidige gedragsregels zouden vervallen terwijl de nieuwe nog niet van kracht zijn.